Vốn trái phiếu huy động cho các dự án điện mặt trời tăng vọt

	Tăng mạnh điện gió và điện mặt trời, lo rã lưới, mất điện diện rộng
	Bùng nổ điện mặt trời mái nhà, công suất "nhảy vọt" gần 9.300 MWp

Lượng vốn trái phiếu huy động cho các dự án điện mặt trời tăng đột biến trong năm 2020

Nhận định được đưa ra trong báo cáo Thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) vừa được Công ty chứng khoán SSI công bố.

Theo đó, lượng TPDN phát hành giảm mạnh trong quý 4/2020 nhưng năm 2020 vẫn là một năm tăng trưởng bùng nổ với 455 nghìn tỷ đồng TPDN được phát hành, tăng 48,4% so với năm 2019. Quy mô thị trường TPDN tăng thêm gần 40% và hiện chiếm khoảng 12% GDP của Việt Nam.

Trong đó, các doanh nghiệp bất động sản phát hành tổng cộng 182,6 nghìn tỷ đồng, chiếm 40,1% tổng phát hành toàn thị trường – tăng so với tỷ trọng 39,6% năm 2019 và là nhóm phát hành nhiều nhất trong 2 năm gần đây.

Các ngân hàng thương mại vẫn là nhóm phát hành nhiều thứ 2 trong năm 2020 với tổng lượng phát hành là 130,6 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, do lượng phát hành chỉ tăng 10,6% (thấp hơn mức tăng toàn thị trường) nên tỷ trọng của trái phiếu ngân hàng thu hẹp đáng kể từ mức 38,5% (2019) xuống 28,7% (2020).

Đáng chú ý, nhóm TPDN năng lượng và khoáng sản gia tăng mạnh lượng phát hành, tổng cộng đã phát hành 40,6 nghìn tỷ đồng trong năm 2020, cao gấp 3 lần lượng phát hành năm 2019 giúp cho tỷ trọng trong tổng phát hành toàn thị trường của nhóm này tăng mạnh từ 4,3% (2019) lên 9% (2020).

Trong nhóm trái phiếu năng lượng và khoáng sản, các doanh nghiệp năng lượng gia tăng tỷ trọng phát hành. Năm 2020, các doanh nghiệp khoáng sản chỉ phát hành 4,9 nghìn tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 12%, tăng 57,3% so với 2019), trong khi các doanh nghiệp năng lượng phát hành 35,7 nghìn tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 88% và tăng 274% so với 2019).

Mức huy động vốn trái phiếu cho các dự án năng lượng tăng mạnh với cả điện mặt trời, điện gió và thủy điện trong đó các dự án điện mặt trời vẫn chiếm tỷ trọng phát hành lớn nhất. Số vốn trái phiếu huy động cho các dự án điện mặt trời tăng từ 8,43 nghìn tỷ đồng trong năm 2019 lên 29,9 nghìn tỷ đồng trong năm 2020.

Theo thống kê của SSI, trong năm 2019 và 2020, có gần 20 nghìn tỷ đồng vốn trái phiếu được huy động cho các dự án điện mặt trời tại khu vực Ninh Thuận; 8,9 nghìn tỷ đồng cho các dự án tại Đăk Lăk; 5,7 nghìn tỷ đồng cho các dự án tại Bình Thuận. Đây là 3 khu vực huy động vốn trái phiếu cho các dự án điện mặt trời lớn nhất, ngoài ra còn có Bình Định, Khánh Hòa, Gia Lai, Long An, Hậu Giang, Quảng Trị.

Trong khi đó, theo EVN, sản lượng điện mặt trời trên toàn quốc năm 2020 là 10,6 tỷ KWh (trong đó điện mái nhà là 1,15 tỷ KWh), chiếm khoảng 4,3% tổng sản lượng huy động nguồn toàn hệ thống điện quốc gia. Trong năm 2020, EVN đã phải cắt giảm 365 triệu KWh điện mặt trời do quá tải lưới nội vùng, chủ yếu ở khu vực Ninh Thuận, Bình Thuận và một số tỉnh miền Trung.

Bên cạnh khó khăn do đường truyền tải, công suất điện mặt trời hiện vượt quá nhu cầu, đặc biệt vào buổi trưa khi bức xạ mặt trời tốt nhất trong ngày nhưng lại là thấp điểm về nhu cầu sử dụng điện. EVN dự kiến cắt giảm khoảng 1,3 tỷ KWh năng lượng tái tạo trong năm 2021.

Việc cắt giảm sản lượng này, theo các chuyên gia của SSI, có thể làm gia tăng rủi ro với nhóm trái phiếu điện mặt trời.