Tỷ giá biến động, doanh nghiệp giảm vay ngoại tệ

	Co hẹp lợi nhuận khi tỷ giá và lãi suất leo cao
	Tỷ giá tăng nóng trở lại, doanh nghiệp xuất nhập khẩu lo giảm sức cạnh tranh

Tương quan chỉ số tỷ giá USD/VND và chỉ số DXY trong năm 2022. Nguồn: Refinitiv

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TPHCM, tính đến hết tháng 10/2022, dư nợ cho vay ngoại tệ của các ngân hàng thương mại trên địa bàn đạt hơn 192.036 tỷ đồng (quy đổi) giảm hơn 1.870 tỷ đồng so với tháng 9/2022 và giảm 10.335 tỷ đồng so với tháng 8/2022.

Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TPHCM cho biết, xu hướng giảm dư nợ cho vay ngoại tệ tại các NHTM trên địa bàn do nhiều doanh nghiệp tranh thủ trả nợ như một cách giảm thiểu rủi ro tỷ giá.

Tương tự, hoạt động mua bán ngoại tệ của các tổ chức kinh tế tại các ngân hàng thương mại cũng có chiều hướng giảm. Trong đó doanh số mua ngoại tệ tháng 10 giảm 2,2% so với tháng 9 và giảm 17,4% so với tháng 8/2022; doanh số bán ngoại tệ tháng 10 giảm 12,4% so với tháng 9 và giảm 22% so với tháng 8/2022.

Chính phủ chủ trương chống đô la hóa nền kinh tế, chuyển dần từ quan hệ huy động - cho vay, sang mua - bán ngoại tệ. Theo quy định tại Thông tư 42/2018/TT-NHNN, các trường hợp được vay ngoại tệ gồm có: vay ngắn hạn để thanh toán tiền nhập khẩu hàng hoá, dịch vụ phục vụ sản xuất kinh doanh cho thị trường trong nước và xuất khẩu; vay trung và dài hạn để thanh toán ra nước ngoài tiền nhập khẩu hàng hoá; doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu được Bộ Công Thương giao hạn mức hàng năm; vay ngắn hạn để đáp ứng nhu cầu vốn trong nước cho hoạt động sản xuất xuất khẩu và vay để đầu tư ra nước ngoài.

Theo đó, các ngân hàng đã cung cấp nhiều sản phẩm tín dụng phù hợp, như VietinBank có thế mạnh về cho vay đầu tư trồng cây công nghiệp như cao su, gạo, hạt điều…; Vietcombank cho doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ hải sản…; Agribank cho vay ngoại tệ lãi suất ưu đãi hỗ trợ các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong các khu công nghiệp - khu chế xuất; Sacombank cho vay ngoại tệ đối với các công ty làm hàng xuất khẩu theo phương thức L/C. Đây là phương thức được nhiều ngân hàng sử dụng đối với doanh nghiệp không có tài sản đảm bảo khoản vay. Ngoài ra còn nhiều sản phẩm cho vay ngắn hạn hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu thu mua, sản xuất chế biến hải sản…

Thực tế cho thấy việc vay ngoại tệ giúp doanh nghiệp có thêm điều kiện mở rộng thị trường xuất khẩu, tăng nguồn thu ngoại tệ từ xuất khẩu. Hiện ngân hàng cung cấp đa dạng các loại ngoại tệ cho khách hàng lựa chọn khi vay ngoại tệ. Tuy nhiên, trong bối cảnh đồng tiền các nước có nhiều biến động như hiện nay, các ngân hàng khuyến khích khách hàng ký kết thêm hợp đồng phòng ngừa rủi ro tỷ giá.

Tính từ đầu năm đến nay, đồng USD đã tăng giá gần 9% so với VND, gây khó khăn lớn cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Điểm tích cực là sau thời gian tăng mạnh, biến động tỷ giá USD/VND đang có dấu hiệu hạ nhiệt. Trong tuần qua, NHNN đã điều chỉnh hạ tỷ giá bán tại Sở Giao dịch NHNN lần thứ 3 trong vòng 3 tuần qua với mức giảm 10 đồng, về 24.840 VND/USD. Tỷ giá liên ngân hàng hạ nhiệt về vùng VND 24.800 trong khi tỷ giá niêm yết tại các ngân hàng vẫn duy trì ở mức kịch trần biên độ mới so với tý giá trung tâm, quanh mốc 24.850 đồng. Chênh lệch giữa tỷ giá niêm yết và chợ đen hiện tại không có nhiều sự khác biệt, khi tỷ giá chợ đen giao dịch ở vùng VND 24.900. Nguồn cung ngoại tệ đã phần nào được hỗ trợ với số liệu giải ngân FDI trong 11 tháng vẫn ở mức khả quan, đạt 19,7 tỷ USD, tăng 15,1% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, trong báo cáo phân tích mới đây, SSI Research vẫn duy trì quan điểm tỷ giá sẽ khó có thể giảm mạnh (kể cả trong trường hợp USD thế giới giảm) khi nhu cầu về USD sẽ tăng dần về cuối năm và tâm lý găm giữ vẫn còn.

Công ty chứng khoán Vietinbanksc cũng cho rằng, trong những tháng cuối năm 2022, nguồn cung trên thị trường ngoại hối sẽ được bổ sung một lượng ngoại tệ từ kiều hối (dù dự báo không cao như hàng năm) và kỳ vọng dòng tiền từ doanh nghiệp xuất khẩu trong nước có thể phần nào giảm bớt áp lực cho tỷ giá USD/VND. Tiếp đó, áp lực lên tỷ giá USD/VND có thể giảm dần trong nửa cuối năm 2023 khi Fed kết thúc lộ trình tăng lãi suất, do đó tỷ giá USD/VND dự kiến ổn định, có thể đi xuống trong nửa cuối năm.