Thủy sản xuất khẩu: Nói không với chất lượng thấp

Đóng gói thủy sản xuất khẩu. Ành: T.H

Kiểm soát chặt kháng sinh

Tại buổi đối thoại, các DN đều đồng tình kiên quyết nói không với chất lượng thấp, đây chính là nền tảng xây dựng thương hiệu, xây dựng niềm tin với khách hàng. Hai sản phẩm chủ lực XK là tôm và cá tra được các DN tham gia đối thoại đặc biệt quan tâm.

Chia sẻ về yêu cầu nâng cao giá trị sản phẩm thủy sản, đặc biệt là sản phẩm XK, ông Lê Văn Quang, Chủ tịch HĐQT, kiểm Tổng Giám đốc Tập đoàn Thủy sản Minh Phú cho biết, các thị trường XK lớn và nhiều tiềm năng như: Mỹ, Nhật, châu Âu... kiểm soát rất gắt gao về dư lượng kháng sinh trong sản phẩm tôm.

“Để kiểm soát được kháng sinh trong sản phẩm thủy sản, đáp ứng yêu cầu XK, Minh Phú đã và đang đầu tư các phòng lab kiểm tra kháng sinh tại các vùng nuôi với chi phí đầu tư bình quân là 10 tỷ/phòng lab và chi phí kiểm tra kháng sinh cho 1 kg tôm nguyên liệu khoảng 6.000 đồng (khoảng 9.000 đồng/kg thành phẩm). Với chí phí phải đầu tư lớn như vậy đã làm tăng giá thành sản phẩm của các DN”- ông Quang nhấn mạnh.

Một trong những kinh nghiệm XK tôm được ông Quang chia sẻ, đó là hiện nay hầu hết các thị trường lớn đều quan tâm đến màu sắc của tôm. Họ ưa chuộng tôm khi luộc lên có màu đỏ, trong khi đó phần lớn các sản phẩm tôm nuôi từ Việt Nam khi luộc lên có màu hồng nhạt và trắng, nên khó đạt được yêu cầu của khách hàng. Đây là hạn chế mà các DN cần phải khắc phục khi nuôi trồng, trong đó sử dụng nước biển nuôi tôm, có mật độ từ 25%o trở lên.

Chia sẻ về kinh nghiệm nuôi tôm chất lượng cao, ông Lê Văn Quang cho biết, trong quá trình nuôi, chế biến và xuất khẩu tôm, Minh Phú đã và đang hoàn thiện công nghệ nuôi 234 (nuôi 2 giai đoạn; thu tỉa 3 lần và 4 sạch). Theo ông Quang, quy trình này vừa mang lại hiệu quả cho người nuôi

Chia sẻ về những thách thức đối với ngành cá tra, bà Trương Thị Lệ Khanh, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Vĩnh Hoàn cho biết, năm 2018 có nhiều dấu hiệu đặc biệt đối với ngành cá tra. Đó là lần đầu tiên khôi phục về giá cả, đặc biệt là thị trường Mỹ. Giá tăng cao cũng là thách thức thử lửa đối với cá tra của Việt Nam trong việc giữ vững được thị trường, để không bị đối tác thay thế loại cá khác. Cá rô phi cũng cạnh tranh rất lớn đối với cá tra. Sản lượng cá tra năm 2018 tăng hơn 1,3 triệu tấn so với năm ngoái. Dự kiến kim ngạch XK cá tra sẽ đạt 2,1 tỷ USD.

Hiện nay, thị trường XK cá tra chính vẫn là thị trường Trung Quốc. Châu Âu một thời là thị trường lớn nhất giờ đã xuống mức thứ ba. Tuy nhiên, khắc phục sự cố truyền thông bôi xấu sẽ giữ chân thị trường châu Âu một cách bền vững.

Thách thức đối với ngành cá tra đó là thiếu giống, cách nuôi không được cải thiện nhiều

Hiện nay, mỗi DN cũng đamg tìm cho mình một cách nuôi cá tra, tìm con giống cho nuôi trồng cho phù hợp. Nếu nuôi chỉ dựa vào thiên nhiên mà không có sự cải thiện sẽ chết trên sân nhà.

Xây dựng thương hiệu bền vững

Ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, bất cập của ngành nuôi trồng thủy sản hiện nay là sản xuất còn nhỏ lẻ, chưa đồng bộ, đặc biệt là tôm nên chưa đáp ứng được các điều kiện về năng suất và sản lượng tập trung để thúc đẩy liên kết. Trong khi Việt Nam là nước sản xuất và XK thủy sản nuôi trồng lớn trên thế giới, tuy nhiên so với các nước trong khu vực thì chi phí sản xuất trong nuôi trồng thủy sản của Việt Nam còn cao (chi phí con giống, thức ăn, thuốc vật tư, tổn thất sau thu hoạch....), mức độ công nghệ hóa thấ.

Bên cạnh đó, theo ông Hòe, các yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường, nhà nhập khẩu như vấn đề chất lượng, môi trường, lao động, sản xuất bền vững, trách nhiệm xã hội… Chính vì vậy, các DN cần tìm giải pháp nâng cao giá trị cho sản phẩm thủy sản nuôi trồng của Việt Nam để xây dựng thương hiệu bền vững.

TS. Trần Đình Luân, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết, 3 năm qua, XK thủy sản liên tục tăng cao, trong đó có vai trò đóng góp rất lớn của nguồn nguyên liệu thủy sản nuôi trồng thủy sản trong nước. Chính vì thế, nuôi trồng thủy sản sẽ được ưu tiên phát triển để khai thác dư địa sẵn có. Trong đó, quy mô sản xuất nhỏ lẻ, giống, hạ tầng, quy trình công nghệ... cần phải khắc phục thay đổi để nâng cao nguồn nguyên liệu, nâng cao giá trị sản phẩm thủy phẩm nuôi trồng để phục vụ xuất khẩu. Kết nối cộng đồng DN từ nuôi trồng đến chế biến, xuất khẩu... để xây dựng thương hiệu thủy sản bền vững ngay từ thị trường nội địa đến XK.

Đưa ra giải pháp về phát triển thương hiệu thủy sản, bà Trương Thị Lệ Khanh, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Vĩnh Hoàn cho biết, cần có quy hoach định hướng sản phẩm theo nhu cầu của thị trường. Chính vì vậy, cần phải khảo sát nhu cầu thị trường để nuôi cho phù hợp nhằm giảm chi phí sản xuất. Việc khảo sát thị trường, thông tin thị trường rất cần sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý, hiệp hội DN.

Theo ông Lê Văn Quang, hiện tại giá tôm thế giới đang ở mức thấp nhất, đây là điều khác biệt so với mọi năm. Nguồn cung từ các nước tăng, tôm tồn kho bên Mỹ tăng, không còn chỗ chứa nên tôm Việt Nam không thể giao hàng cho đối tác mặc dù đơn hàng còn rất lớn.

Chi phí kiểm kháng sinh cao, mỗi mẫu chi phí khoảng 3 triệu đồng. Không nên nuôi tôm với kháng sinh để giảm giá thành. Kiểm soát chặt kháng sinh tình hình sẽ tốt hơn trước khi đối tác có những biện pháp mạnh như thẻ vàng hải sản là một điển hình. Từ thực tế này, ông Quang đề xuất Tổng cuc Thuỷ sản phải có giải pháp mạnh mẽ để ngăn chặn vấn đề kháng sinh, đừng để xảy ra tình trạng thủy sản Việt Nam bị ngăn chặn, cấm XK vì kháng sinh.

Hiện Minh Phú sử dụng trí tuệ nhân tạo nuôi tôm. Phối hơp với người nuôi tôm theo 4 cùng: cùng ăn, cùng ở, cùng nuôi, cùng chia lợi nhuận. Đặt đường ống lấy nước biển cách bờ 7 km để nước biển đạt độ mặn 25%o trở lên để nuôi tôm đạt chuẩn./.