Thị trường trái phiếu doanh nghiệp bước vào giai đoạn phát triển mới
Khung pháp lý mới được kỳ vọng sẽ tháo gỡ những bất cập hiện tại của thị trường TPDN. Ảnh: ST |
Đi chậm nhưng chắc chắn
Trong bối cảnh thị trường TPDN diễn biến ảm đạm và chưa có nhiều chuyển biến tích cực, để đưa thị trường TPDN quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng, các chuyên gia cho rằng, cần có sự nỗ lực của tất cả các chủ thể tham gia trên thị trường. |
Theo dữ liệu Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) tổng hợp từ HNX và SSC, tính đến ngày 31/1/2023, chưa có đợt phát hành TPDN nào trong năm 2023. Các đợt phát hành được công bố trong tháng 1/2023 hầu hết được phát hành vào tháng 12/2022. Trong khi đó, các DN đã thực hiện mua lại 8.068 tỷ đồng trong tháng 1/2023, tăng 56% so với cùng kỳ năm 2022. Dự kiến trong năm 2023, sẽ có khoảng 285.178 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn.
Các tổ chức phân tích đều có chung nhận định rằng áp lực trả nợ của các DN sẽ đạt đỉnh trong năm 2023. Đây sẽ là thách thức rất lớn cho các DN trong bối cảnh khả năng trả nợ suy giảm và việc hấp thụ vốn cũng yếu đi rất nhiều. Do đó, các DN sẽ rất khó thuyết phục để nhận được hỗ trợ từ các chủ nợ, nhà đầu tư.
Câu hỏi đặt ra hiện nay là khi nào hoạt động phát hành TPDN sẽ sôi động trở lại?
Ông Lê Hồng Khang, Giám đốc Xếp hạng Tín nhiệm, FiinRatings nhận định, trong 12 tháng tới, bức tranh chung của thị trường vẫn sẽ là gam màu xám, nghĩa là hoạt động phát hành TPDN sẽ tiếp tục trầm lắng.
Lý giải cho nhận định này, ông Khang cho biết, trong những năm gần đây, đa phần nhà đầu tư tìm đến TPDN vì mức chênh lệch lãi suất hấp dẫn so với kênh gửi tiết kiệm. Tuy nhiên, niềm tin của nhà đầu tư đã bị ảnh hưởng nặng nề trong năm 2022, nên hiện tại, ngay cả khi DN phát hành trái phiếu với lãi suất rất cao thì cũng rất khó để nhà đầu tư xuống tiền mua, vì những lo ngại về rủi ro chưa được tháo gỡ.
Tuy nhiên, mức độ phân hoá về năng lực tín dụng của các DN trong năm 2023 sẽ trở nên rất rõ ràng. Với những DN có năng lực tín dụng kém, nhiều khả năng thị trường sẽ chứng kiến những câu chuyện mất thanh khoản và DN buộc phải làm việc với trái chủ, chủ nợ để tái cấu trúc lại kỳ hạn trả nợ. Trong khi đó, nhóm DN có năng lực tín dụng khá và tốt có thể lựa chọn giữa việc thu hẹp lại hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc mua lại trái phiếu trước hạn và chờ đợi những tín hiệu tích cực hơn từ vĩ mô. Thậm chí một số DN có thể chủ động trong các hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A).
Có cùng quan điểm với ông Khang, ở góc độ nhà đầu tư, ông Đào Phúc Tường, Chuyên gia Chứng khoán chỉ ra rằng, lãi suất huy động đã tạo đỉnh và đang đi xuống, cộng với môi trường kinh doanh khó khăn nên ngay cả DN tốt cũng phải đẩy lãi suất huy động trái phiếu lên để huy động được vốn cho nhu cầu hoạt động kinh doanh của mình. Trong giai đoạn 2020-2021, đa phần TPDN phát hành trên thị trường, nhà đầu tư đều có mức lợi tức khoảng 8-9%, trong khi lãi suất huy động của ngân hàng ở mức 6-7%. Tức là phần bù rủi ro của TPDN ở mức 1-3%.
Nhưng ở thời điểm hiện tại, ông Tường đánh giá có nhiều TPDN có xác suất vỡ nợ rất thấp, nhưng lợi tức lại gấp đôi lãi suất gửi ngân hàng đối với các kỳ hạn tương đương. Như vậy, trái phiếu đang là kênh đầu tư khá hấp dẫn với những nhà đầu tư thụ động.
Ông Khang cũng cho biết thêm, dù hoạt động phát hành TPDN đang khá trầm lắng, nhưng đây vẫn là kênh huy động vốn hiệu quả cho DN. Bằng chứng là FiinRatings vẫn đang hỗ trợ rất nhiều nhà đầu tư tổ chức làm việc với các tổ chức phát hành để thực hiện đánh giá xếp hạng tín nhiệm. “Thị trường đang bước vào giai đoạn phát triển mới, tập trung vào chiều sâu khi nhà đầu tư tổ chức đang là đối tượng chính trên thị trường” – ông Khang nhấn mạnh.
Xét về dài hạn, ông Khang nhận định Việt Nam đang đi đúng hướng trong việc tạo ra những công cụ hỗ trợ cho thị trường phát triển bền vững trong dài hạn, như quỹ đầu tư trái phiếu, hoạt động xếp hạng tín nhiệm… Những công cụ này sẽ giúp mang lại các góc nhìn đa chiều hơn, tránh tình trạng bất cân xứng thông tin, bất cân xứng khả năng đánh giá rủi ro và tránh được những sự việc đáng tiếc. “Thị trường đang đi chậm, nhưng là những bước đi chắc chắn” – ông Khang khẳng định.
Kỳ vọng vào khung pháp lý mới
Trong đó, tổ chức phát hành cần chủ động minh bạch thông tin; cơ quan quản lý cần có nhiều giải pháp đồng bộ để vực dậy thị trường TPDN và nhà đầu tư cần trang bị đầy đủ kiến thức, thông tin để có thể “chọn mặt gửi vàng”.
Mới đây, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 65/2022/NĐ-CP quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu ra thị trường quốc tế với nhiều quy định mới được đề xuất. Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất quy định thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác như sản phẩm bất động sản hoặc cổ phần DN.
Theo đó, Bộ Tài chính trình Chính phủ quy định trường hợp doanh nghiệp không thể thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tiền thì có thể đàm phán với nhà đầu tư để thanh toán bằng tài sản khác theo nguyên tắc: tuân thủ quy định pháp luật; phải được người sở hữu trái phiếu chấp thuận; doanh nghiệp phải công bố thông tin và chịu trách nhiệm về tình trạng pháp lý của tài sản sử dụng để thanh toán gốc, lãi trái phiếu.
Dự thảo mới cũng quy định cho phép các trái phiếu đã phát hành trước đây còn dư nợ được đàm phán để thay đổi kỳ hạn, tối đa 2 năm; bổ sung quy định trường hợp đàm phán thay đổi điều kiện, điều khoản trái phiếu mà có nhà đầu tư không chấp thuận thì doanh nghiệp phải thanh toán đầy đủ lãi, gốc trái phiếu cho nhà đầu tư này.
Các quy định mới này được kỳ vọng tháo gỡ khó khăn cho thị trường TPDN thông qua biện pháp linh hoạt, phù hợp với quy định pháp luật, như cơ cấu lại kỳ hạn, lãi suất, đa dạng hóa công cụ thanh toán, thanh toán trước hạn...
Trong khi đó, trái phiếu xanh (là loại trái phiếu trong đó nguồn vốn thu được từ phát hành sẽ chỉ được sử dụng để tài trợ hoặc tái cấp vốn, một phần hoặc toàn bộ, cho các dự án xanh mới... - PV) đang được xem là một xu hướng có thể mang lại sự chuyển biến mới cho thị trường. Việt Nam có thể sẽ sớm ban hành Quy định tiêu chí môi trường và việc xác nhận đối với dự án được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh. Hiện khung tiêu chí này đang trong giai đoạn lấy ý kiến và kỳ vọng sẽ được sớm ban hành trong đầu năm 2023. Đây sẽ là tiền đề để phát hành những lô trái phiếu xanh đầu tiên, giúp thị trường phát triển theo hướng mới lành mạnh hơn.
Trong đó, kênh huy động vốn của nhiều ngành như năng lượng, xây dựng, bất động sản xanh… sẽ được rộng mở. Do đó, các DN Việt Nam nên chuẩn bị cho xu hướng thu hút huy động trái phiếu xanh này ngay trong năm 2023 và các năm tới đây.
Tin liên quan
Các đại siêu thị hàng đầu tại Mỹ La tinh “săn” hàng Việt Nam
16:35 | 19/04/2024 Kinh tế
Nguồn vốn là một khó khăn lớn khi triển khai các dự án nhà ở xã hội
22:51 | 17/04/2024 Kinh tế
Hải quan Đà Nẵng triển khai chương trình thí điểm hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu
11:24 | 18/04/2024 Hải quan
Hoàn thiện chính sách thuế giá trị gia tăng, thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng kinh tế
16:28 | 19/04/2024 Nghiên cứu - Trao đổi
Nhiều công ty chứng khoán “bùng nổ” lợi nhuận trong quý 1/2024
14:12 | 19/04/2024 Chứng khoán
Nỗ lực nâng hạng thị trường chứng khoán
09:33 | 19/04/2024 Tài chính
“Công ty chứng khoán cần nâng cao năng lực về vốn, quản trị rủi ro để thực hiện giao dịch không ký quỹ”
11:11 | 18/04/2024 Chứng khoán
Bộ Tài chính lấy ý kiến hoàn thiện chính sách thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất
23:05 | 17/04/2024 Tài chính
Bộ Tài chính tiếp tục nằm trong Top đầu bảng xếp hạng PAR Index
20:17 | 17/04/2024 Tài chính
Hội Tư vấn Thuế đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì
15:55 | 17/04/2024 Thuế - Kho bạc
Lấy ý kiến về dự thảo Nghị định quy định việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công
20:37 | 16/04/2024 Tài chính
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Nâng hạng thị trường chứng khoán sẽ thu hút thêm hàng chục tỷ USD
14:06 | 16/04/2024 Chứng khoán
Tuân thủ nguyên tắc quản trị công ty, quản lý rủi ro hiệu quả
08:42 | 16/04/2024 Chứng khoán
Thực hiện chính sách tài khoá chưa từng có hỗ trợ tích cực cho người dân, doanh nghiệp
07:34 | 16/04/2024 Tài chính
Bảo đảm tiết kiệm, chống thất thoát trong thực hiện giải ngân vốn đầu tư công
07:25 | 16/04/2024 Tài chính
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ chuyển đổi phát triển bền vững
Đẩy nhanh quy trình cấp “hộ chiếu” cho sầu riêng xuất khẩu
Địa ốc Đất Xanh dự kiến chào bán hơn 150 triệu cổ phiếu
Mặc doanh nghiệp nghỉ bán, quản lý thị trường vẫn tăng cường kiểm tra
Ngân hàng Nhà nước sẽ đấu thầu 16.800 lượng vàng SJC vào ngày 22/4
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics