Rộng cửa xuất khẩu viên nén: “Nút thắt” ở đâu?
Sữa viên nén thuộc chương 19 hoặc 21 sẽ không phải chịu thuế xuất khẩu | |
“Nóng” phát triển sản xuất viên nén gỗ xuất khẩu |
Ngày càng nhiều DN tham gia sản xuất viên nén khiến giá XK giảm dần qua các năm. Ảnh: N.Thanh |
Xuất khẩu đi lên, giá đi xuống
Theo báo cáo “Sản xuất và XK viên nén tại Việt Nam: Thực trạng và một số khía cạnh cần quan tâm” mà Nhóm nghiên cứu các Hiệp hội Gỗ và Forest Trends vừa công bố, Việt Nam hiện đã trở thành quốc gia sản xuất viên nén lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau Hoa Kỳ.
Năm 2020, cả nước có 74 DN tham gia XK viên nén. Trong số đó, các DN XK quy mô lớn (XK trên 50.000 tấn/DN) là 17 DN; số DN có quy mô vừa (lượng xuất từ 20.000-49.000 tấn/DN) là 10 DN; còn lại là các DN có quy mô nhỏ (lượng xuất dưới 20.000 tấn/DN). |
Trong giai đoạn 2013-2020, lượng viên nén XK tăng trên 18,2 lần, từ 175,5 tấn năm 2013 lên 3,2 triệu tấn năm 2020. Trị giá XK viên nén tăng 15,3 lần, từ gần 23 triệu USD năm 2013, lên 351 triệu USD năm 2020. Lượng viên nén sản xuất tại Việt Nam chỉ một lượng rất nhỏ được sử dụng để sấy gỗ, còn lại hầu hết đem XK. Đáng chú ý, giá viên nén XK giảm dần qua các năm, đối lập với xu thế tăng về lượng và trị giá XK. Nguyên nhân giá viên nén XK liên tục giảm là do ngày càng có nhiều DN tham gia vào khâu sản xuất viên nén, từ đa dạng nguồn nguyên liệu phế phụ phẩm của ngành nông, lâm, ngư nghiệp.
Từ góc độ DN cụ thể, ông Nguyễn Thanh Phong, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP Năng lượng sinh học Phú Tài đánh giá, về mặt giá cả có hai khía cạnh. Một số DN đã có hợp đồng trong dài hạn và mở rộng sản xuất. Tuy nhiên, một số DN nhìn thấy cơ hội thị trường và nhảy vào đầu tư mà chưa tìm hiểu kỹ.
“Thực tế, nguồn cung viên nén của Việt Nam đang thừa, dẫn đến tình trạng các DN thương mại của Việt Nam tự dìm giá nhau. Nếu ngồi lại với nhau được, phân chia nhau thị trường thì sẽ không bị nhà NK ép giá. Mặt khác, cần biết rằng, hai thị trường XK viên nén chính của Việt Nam là Nhật Bản và Hàn Quốc đang có quá nhiều nguồn cung để lựa chọn, nên họ sẽ sẵn sàng ép giá DN của Việt Nam. Trong ngắn hạn sẽ thực sự khó khăn. Nếu giá cả có phục hồi cũng phải từ năm 2024 trở đi, theo lộ trình sử dụng viên nén nhiên liệu của thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc”, ông Phong nói.
Gỡ “nút thắt” tạo đà xuất khẩu
Dự báo, nhu cầu tiêu thụ viên nén trên thế giới tiếp tục tăng, khoảng 250% trong thập kỷ tới, đạt con số 36 triệu tấn từ con số 14 triệu tấn năm 2017, với nhu cầu mở rộng chủ yếu tại các nước EU, Nhật Bản và Hàn Quốc. Điều này cho thấy, ngành sản xuất và XK viên nén của Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng trong tương lai.
Tuy nhiên, ông Tô Xuân Phúc, chuyên gia của Tổ chức Forest Trends cho rằng, sản xuất và XK viên nén của Việt Nam hiện tại đang tiểm ẩn một số vấn đề. Đó là, nguồn nguyên liệu đầu vào chưa được kiểm soát, dẫn đến chất lượng sản phẩm không đồng bộ, thậm chí sản phẩm có chất lượng kém, đẩy giá XK xuống thấp. Bên cạnh đó, mặc dù đã trở thành một trong những sản phẩm XK quan trọng, sản xuất và XK viên nén chưa nhận được sự quan tâm cần thiết của cơ quan quản lý. Hiện tại, khâu sản xuất và XK phát triển theo hướng tự phát, mạnh ai người ấy làm.
Đáng chú ý, hiện chưa có cơ chế kết nối các DN, cơ sở chế biến trong ngành, chưa có tiếng nói chung trong các hoạt động sản xuất kinh doanh, dẫn đến tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các DN. Tình trạng cạnh tranh về nguyên liệu đầu vào, cạnh tranh giá cả, người mua… đã và đang diễn ra giữa các cơ sở sản xuất, đặc biệt là các cơ sở quy mô nhỏ.
“Cạnh tranh nguồn nguyên liệu đầu vào không chỉ xảy ra với các DN cùng sản xuất viên nén mà còn xảy ra giữa các DN sản xuất mặt hàng này và các DN sản xuất các sản phẩm khác như dăm gỗ và ván ép. Nhiều tín hiệu cho thấy trong tương lai cạnh tranh nguồn nguyên liệu đầu vào sẽ diễn ra khốc liệt hơn”, ông Tô Xuân Phúc thông tin thêm.
Khẳng định xu hướng cạnh tranh nguyên liệu giữa các mặt hàng sẽ xảy ra khốc liệt, ông Phong đánh giá, với tình hình như hiện nay, các vùng nguyên liệu ở miền Trung với nguồn từ rừng trồng thì viên nén không cạnh tranh được với ngành hàng dăm. Đó là bởi, giá XK viên nén nhiên liệu sang thị trường Hàn Quốc quá thấp. Những DN nào tận thu được nguồn nguyên liệu từ chế biến gỗ thì mới XK sang Hàn Quốc. Hiện nay, phần nhiều viên nén nhiên liệu XK sang Hàn Quốc đến từ khu vực miền Nam với nguyên liệu từ nguồn gỗ phế phẩm của các DN chế biến gỗ.
“Muốn sản xuất, XK viên nén bền vững, các hạn chế nêu trên cần được giải quyết triệt để. Điều này đòi hỏi sự kết nối và hợp tác giữa các DN cùng sản xuất và XK mặt hàng này và giữa các DN này với các DN sản xuất các mặt hàng khác cùng sử dụng nguồn nguyên liệu gỗ đầu vào. Các DN viên nén cũng cần thành lập cơ quan đại diện, nhằm kết nối với các cơ quan quản lý, tạo tiếng nói chung và tiếp cận với các thông tin về thị trường XK. Đây là các hoạt động cần được ưu tiên trong thời gian tới”, ông Tô Xuân Phúc bày tỏ quan điểm.
Tin liên quan
Xây dựng Việt Nam thành tháp nhân lực toàn cầu để thu hút đầu tư về công nghiệp bán dẫn
23:19 | 24/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Quốc gia nào khởi xướng điều tra phòng vệ thương mại nhiều nhất với hàng Việt Nam?
21:06 | 24/04/2024 Kinh tế
Kim ngạch xuất khẩu sang Hoa Kỳ trong quý 1 tăng cao nhất từ trước đến nay
15:23 | 24/04/2024 Xuất nhập khẩu
Thương mại điện tử bền vững vẫn là bài toán khó
12:30 | 25/04/2024 Kinh tế
5 khuyến nghị giảm rủi ro khi giao dịch xuất nhập khẩu với đối tác các nước Tây Á
09:07 | 25/04/2024 Kinh tế
Căn hộ cho thuê sẽ "làm ấm" thị trường bất động sản?
23:31 | 24/04/2024 Kinh tế
Giải pháp đảm bảo cung ứng điện khi nhu cầu tăng cao
23:10 | 24/04/2024 Kinh tế
“Xanh hoá” công nghiệp khai khoáng bằng công nghệ mới
14:13 | 24/04/2024 Kinh tế
Xuất khẩu sang Singapore duy trì tăng trưởng
10:15 | 24/04/2024 Kinh tế
Vượt qua điểm yếu để mở rộng xuất khẩu sang châu Á-châu Phi
07:50 | 24/04/2024 Kinh tế
Chia sẻ lợi ích để ngành cà phê vượt qua "bão giá"
07:49 | 24/04/2024 Kinh tế
Hợp tác xã chia sẻ kinh nghiệm tìm kiếm nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh
21:09 | 23/04/2024 Kinh tế
WB: Kinh tế Việt Nam có tín hiệu phục hồi, GDP sẽ đạt 5,5% trong năm 2024
19:52 | 23/04/2024 Kinh tế
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu rà soát tình hình gia tăng nhập khẩu thép cán nóng
19:26 | 23/04/2024 Xuất nhập khẩu
Cơ hội xuất khẩu vào thị trường Thái Lan
17:06 | 23/04/2024 Kinh tế
Gọi thầu 16.800 lượng, chỉ 2 thành viên trúng 3.400 lượng vàng
14:16 | 23/04/2024 Kinh tế
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Thương mại điện tử bền vững vẫn là bài toán khó
Giảm áp lực đáo hạn trái phiếu nhờ doanh nghiệp chủ động mua lại trái phiếu trước hạn
Linh hoạt các giải pháp cung ứng vốn, lợi nhuận của OCB tăng 23% trong quý 1/2024
Ngân hàng Trung ương Thái Lan có thể can thiệp để ổn định đồng baht
Kinh tế Đức tiếp tục phát đi tín hiệu phục hồi
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics