 | Đẩy mạnh cho vay thu mua, kinh doanh, xuất khẩu thóc, gạo |
| Tháo điểm nghẽn cho sự bền vững của ngành gạo |
| Nhiều thị trường lớn đang trở lại, xuất khẩu gạo dự báo khả quan |
 |
| Cơ hội khi Indonesia gia tăng nhu cầu thu mua dự trữ gạo. Ảnh minh họa. |
Indonesia nhập khẩu 2 triệu tấn gạo dự trữ quốc gia
Theo Cục Xuất nhập khẩu, là một trong những thị trường nhập khẩu gạo truyền thống, trọng điểm của Việt Nam thời gian qua, các thông tin về động thái chính sách và tình hình sản xuất, thị trường gạo của Indonesia sẽ phần nào tác động tới hoạt động xuất khẩu gạo của thương nhân Việt Nam vào thị trường này.
Trong 2 tháng đầu năm 2023, Indonesia là thị trường xuất khẩu gạo lớn thứ 3 của Việt Nam sau Philippines và Trung Quốc.
Đặc biệt, mới đây Chính phủ Indonesia đã thông báo một số thông tin liên quan đến dự trữ gạo quốc gia trong năm 2023. Chính phủ Indonesia đã ra quyết định sẽ nhập khẩu 2 triệu tấn gạo dự trữ quốc gia trong năm 2023, trong đó 500.000 tấn sẽ được thực hiện sớm nhất có thể.
Theo Chính phủ Indonesia, lượng gạo dự trữ quốc gia nhập khẩu sẽ được sử dụng vào chương trình bình ổn giá gạo, hỗ trợ gạo cho 21,53 triệu hộ nghèo và sử dụng cho các mục đích khác. Cơ quan hậu cần quốc gia-Preum Bulog tiếp tục được chỉ định là đầu mối nhập khẩu.
Liên quan tới gạo dự trữ quốc gia trong năm 2023, Indonesia đã quyết định gia tăng lượng gạo thu mua dự trữ lên 2,4 triệu tấn thay vì khoảng 1,2 triệu tấn như hiện nay nhằm đảm bảo an ninh lương thực.
Indonesia có kế hoạch thu mua 70% lượng gạo trong tổng số 2,4 triệu tấn trong vụ thu hoạch chính (từ tháng 2 đến tháng 4). Theo Cơ quan thống kê Indonesia, sản lượng thóc thu hoạch của nước này trong từ tháng 1-4/2023 ước đạt 23,82 triệu tấn tương đương với 13,79 triệu tấn gạo, tăng 0,56% so với cùng kỳ năm 2022.
Theo Bộ Nông nghiệp Indonesia, trong năm 2023 nước này phấn đấu đề ra mục tiêu sản xuất 54,5 triệu tấn thóc tương đương với 32,07 triệu tấn gạo tương đương với mục tiêu năm 2022. Tuy nhiên, Bộ Nông nghiệp Indonesia dự báo hiện tượng EL Nino có thể xảy ra gây hạn hán vào từ tháng 5-7/2023 vì vậy có khả năng sẽ ảnh hưởng tới diện tích và sản lượng ở vụ thu hoạch tháng 7-8/2023.
Tuy đang trong vụ thu hoạch chính nhưng tình hình thu mua gạo dự trữ trong nước hiện đang gặp rất nhiều khó khăn. Theo Cơ quan hậu cần quốc gia, cơ quan này mới chỉ thu mua được cho đến nay 60.000 tấn trong khi lượng gạo dự trữ hiện có trong kho (tính đến trước ngày 25/3/2023) chỉ còn vào khoảng 280 nghìn tấn.
Các chuyên gia nhận định, sự khó khăn trong việc thu mua bắt nguồn từ việc nguồn cung nội địa khan hiếm do lượng lúa gạo thu hoạch thấp hơn dự kiến do ảnh hưởng của thời tiết mưa nhiều trong những tháng đầu năm 2023, sự thiếu chính xác về số liệu thống kê diện tích gieo trồng cũng như cơ chế thu mua do nhà nước ấn định giá bất cập, không theo cơ chế thị trường. Trong khi đó, giá gạo bán lẻ trên thị trường trong tháng 3/2023 vẫn đang có xu hướng gia tăng.
Lạc quan thị trường nhưng phòng ngừa rủi ro giá cả
Trước tín hiệu nhu cầu từ các thị trường trọng điểm như Indonesia, Philippines, Cục Xuất nhập khẩu đề nghị các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo chủ động theo dõi sát tình hình thị trường, đánh giá đẩy đủ các cơ hội cũng như rủi ro để xây dựng phương án giao dịch, ký kết hợp đồng phù hợp, đảm bảo hiệu quả xuất khẩu và góp phần tiêu thụ hết thóc, gạo hàng hóa cho người nông dân với giá có lợi. Bên cạnh đó, lưu ý phương án phòng ngừa các rủi ro về giá cả, thanh toán và giao hàng trong bối cảnh tình hình thương mại thế giới đang chịu nhiều tác động.
Ngoài ra, Cục Xuất nhập khẩu đề nghị các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo thường xuyên cập nhật tình hình cho Hiệp hội lương thực Việt Nam và Bộ Công Thương để phục vụ công tác điều hành hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo cũng như kịp thời có biện pháp hỗ trợ thương nhân (nếu cần).
Liên quan đến hoạt động kinh doanh, xuất khẩu thóc gạo, mới đây Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã có văn bản yêu cầu các tổ chức tín dụng, NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng sông Cửu Long thực hiện một số nội dung đẩy mạnh cho vay thu mua, kinh doanh thóc, gạo.
Theo đó, NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng chủ động cân đối, đảm bảo đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu vốn phục vụ sản xuất, thu mua, chế biến, tạm trữ thóc, gạo, kinh doanh, xuất khẩu gạo, đặc biệt vụ thu hoạch Đông – Xuân trong những tháng đầu năm 2023.
Các tổ chức tín dụng cần đẩy mạnh cải cách, đơn giản hóa quy trình, thủ tục nội bộ, rút ngắn thời gian xét duyệt cho vay; đa dạng hóa các loại sản phẩm tín dụng phù hợp; nâng cao hiệu quả thẩm định, đánh giá mức độ tín nhiệm khách hàng và đánh giá rủi ro nhằm tăng cường cho vay có bảo đảm bằng tài sản hình thành từ vốn vay hoặc cho vay không có tài sản bảo đảm trên cơ sở quản lý dòng tiền; chủ động làm việc trực tiếp với các thương nhân, doanh nghiệp, người sản xuất, kinh doanh thóc, gạo để có các giải pháp tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận vốn phục vụ sản xuất, thu mua, chế biến, tạm trữ thóc, gạo, đặc biệt là cho vay tạm trữ, xuất khẩu gạo.
Ngọc Linh
