Theo kết quả điều tra doanh nghiệp tại báo cáo năng lưc cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2021 của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), các vấn đề liên quan đến đất đai là một trong những lĩnh vực phức tạp và khó cải thiện nhất ở nhiều địa phương. Dù dấu hiệu tích cực là tỷ lệ doanh nghiệp báo cáo không gặp khó khăn với các thủ tục hành chính về đất đai tăng lên nhưng cảm nhận của doanh nghiệp về rủi ro bị thu hồi đất đã tăng trở lại sau chuỗi giảm và ổn định từ năm 2016. Bên cạnh đó, tỷ lệ doanh nghiệp đồng ý với nhận định “doanh nghiệp sẽ được bồi thường thỏa đáng nếu bị thu hồi đất” khá thấp, tỷ lệ doanh nghiệp cho biết có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng ở mức thấp nhất kể từ năm 2006.
Nhiều doanh nghiệp lý giải, những thông tin về quy hoạch đất đai chưa minh bạch hay thủ tục hành chính về mua, thuê đất còn phức tạp, phiền hà, lâu hơn quy định… khiến không ít doanh nghiệp phải trì hoãn hoặc hủy bỏ kế hoạch kinh doanh. Thậm chí, việc tốn thời gian và chi phí quá lớn cho đất đai cũng ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm của doanh nghiệp khi xuất khẩu, giảm mức độ hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.
Rõ ràng, mọi doanh nghiệp không phân biệt quy mô, loại hình đều cần tiếp cận đất đai, khai thác, sử dụng nguồn lực đất đai cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Vì thế, việc tiếp cận đất đai cần có những giải pháp để thay đổi, không chỉ từ việc sửa đổi Luật Đất đai đang được lấy ý kiến lần này mà còn đến từ ý thức và tư duy của những người làm quản lý, điều hành từ Trung ương đến địa phương.
Theo đó, doanh nghiệp phải được tăng khả năng tiếp cận đất đai, ổn định mặt bằng kinh doanh thông qua nhiều biện pháp khác nhau, từ xây dựng, cung cấp thông tin về quy hoạch đất đai hợp lý tới chuẩn bị sẵn sàng các quỹ đất sạch; giải quyết thông thoáng các thủ tục thuê, mua đất; nhanh chóng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; hỗ trợ tích cực giải phóng mặt bằng và tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp trong các thủ tục liên quan… Việc giúp doanh nghiệp sử dụng và khai thác tốt nguồn lực từ đất đai chính là động lực quan trọng để thúc đẩy phát triển và nâng cao khả năng cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập hiện nay.
Bình Nam
