Đốc thúc phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công
(HQ Online) - Đã hết quý đầu tiên của năm 2023 nhưng việc phân bổ vốn cũng như giải ngân vốn đầu tư công vẫn chưa đạt kết quả như kỳ vọng, Bộ Tài chính đã có nhiều kiến nghị, giải pháp gửi tới các bộ, ngành, địa phương để đốc thúc công tác này, sớm đưa nguồn vốn đầu tư công đi vào cuộc sống để thúc đẩy phát triển nền kinh tế.
 |
| Có nhiều nguyên nhân khiến việc giải ngân vốn đầu tư công gặp khó khăn. Ảnh: ST |
Nhiều bộ, ngành, địa phương chưa phân bổ hết vốn
Theo báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính, ước đết hết tháng 3/2023 vẫn còn trên 71.941 tỷ đồng, chiếm 10,17% kế hoạch vốn đầu tư công Thủ tướng Chính phủ giao (trên 707.044 tỷ đồng) chưa được phân bổ chi tiết. Trong đó, chỉ riêng nguồn vốn ngân sách trung ương (không bao gồm vốn Chương trình mục tiêu quốc gia), có tới 27 bộ, cơ quan trung ương và 37 tỉnh, thành phố chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao.
Nguyên nhân của việc chưa phân bổ hết vốn này đã được chỉ ra cụ thể. Đối với nguồn vốn trong nước, nguyên nhân là do các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư nên chưa đủ điều kiện để giao chi tiết vốn năm 2023. Một số dự án thuộc chương trình mới được Thủ tướng Chính phủ giao chi tiết kế hoạch vốn (Quyết định số 202/QĐ-TTg ngày 8/3/2023) hiện đang được các bộ, địa phương hoàn thiện các thủ tục để triển khai giao kế hoạch vốn năm 2023. Đáng chú ý, một số dự án của địa phương chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư, thủ tục điều chỉnh dự án như cao tốc Cao Bằng - Lạng Sơn; đường Vành đai 4 vùng thủ đô (Bắc Ninh, Hưng Yên); kè đầm Cù Mông - tỉnh Phú Yên; cầu Văn Ly và đường dẫn - tỉnh Quảng Nam.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cho biết, vốn nước ngoài chưa phân bổ hết do một số nguyên nhân như: chưa hoàn thành thủ tục ký hiệp định vay (tỉnh Quảng Trị); chưa được ký thỏa thuận vay với nhà tài trợ, đang lấy ý kiến nhà tài trợ hoàn thiện thủ tục sử dụng vốn dư (tỉnh Đắk Nông); địa phương đề nghị hoàn trả ngân sách trung ương do tỉnh đánh giá khả năng không giải ngân hết (tỉnh Quảng Ninh).
Riêng đối với nguồn vốn cân đối ngân sách địa phương, có 38 địa phương giao kế hoạch vốn cân đối ngân sách địa phương tăng so với Thủ tướng Chính phủ giao từ nguồn thu sử dụng đất, nguồn tăng thu, nguồn xổ số kiến thiết của địa phương. Tuy nhiên, hiện vẫn còn 16 địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn cân đối ngân sách địa phương. Nguyên nhân là do một số địa phương mới giao kế hoạch đợt 1, một số dự án chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư, chưa phân bổ hết vốn đầu tư từ nguồn sử dụng đất, bội chi ngân sách địa phương.
Được biết, ngay từ đầu năm 2023, Bộ Tài chính đã ban hành văn bản đôn đốc phân bổ, nhập dự toán Tabmis (Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc) và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước năm 2023, đồng thời thực hiện kiểm tra việc phân bổ vốn của các bộ, ngành, địa phương. Qua công tác kiểm tra cho thấy vẫn còn một số tồn tại trong việc phân bổ vốn.
Theo Bộ Tài chính, đối với các dự án đã được các bộ, cơ quan trung ương phân bổ đúng quy định, Bộ Tài chính đã phê duyệt dự toán để kịp thời có vốn giải ngân cho các dự án. Đối với số vốn chưa đủ điều kiện phân bổ của các đơn vị, Bộ Tài chính đã có văn bản gửi từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương đề nghị điều chỉnh lại kế hoạch phân bổ chi tiết theo đúng quy định làm căn cứ để nhập dự toán và kiểm soát thanh toán cho các dự án.
Mới giải ngân đạt 9,69%
Song song với công tác phân bổ vốn, việc giải ngân vốn đầu tư công cũng đang được Chính phủ, các bộ, ngành địa phương khẩn trương thực hiện. Từ đầu năm đến nay, Chính phủ đã ban hành chỉ thị, công điện yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiều giải pháp để đẩy nhanh tiến độ giải ngân, mang lại hiệu quả cao cho xã hội từ nguồn vốn này. Theo báo cáo mới nhất, ước giải ngân vốn đầu tư năm 2023 từ đầu năm đến hết tháng 3 là 73.192,092 tỷ đồng, đạt 9,69% kế hoạch (đạt 10,35% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao). Đến hiện tại, có tới 49 bộ, cơ quan trung ương và 24 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 9%, trong đó có 30 bộ, cơ quan trung ương chưa giải ngân kế hoạch vốn.
Bộ Tài chính cho biết, tỷ lệ giải ngân ước 3 tháng đầu năm 2023 chưa cao là do các bộ, ngành và địa phương mới giao xong chi tiết kế hoạch vốn cho các dự án, nên đang hoàn thiện thủ tục nghiệm thu khối lượng hoàn thành để thanh toán, đang tập trung thực hiện công tác đấu thầu và lựa chọn nhà thầu; nhiều dự án vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng. Một số dự án trọng điểm ngành giao thông vận tải gặp khó khăn về nguồn cung cấp vật liệu, ảnh hưởng tiến độ, khối lượng nghiệm thu giải ngân vốn. Đối với vốn nước ngoài, do nhiều dự án chưa tháo gỡ được khó khăn trong công tác lựa chọn đơn vị tư vấn thẩm định giá thiết bị để làm cơ sở xác định giá gói thầu nên chưa đủ điều kiện thực hiện và giải ngân.
Để đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn đầu tư công, Bộ Tài chính kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư sớm trình Thủ tướng Chính phủ quyết định cho phép kéo dài thời gian thực hiện và thanh toán vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước năm 2022 sang năm 2023 cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương triển khai thực hiện ngay từ những tháng đầu năm. Đối với các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, Bộ Tài chính yêu cầu khẩn trương phân bổ chi tiết toàn bộ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước, bao gồm cả vốn chương trình mục tiêu quốc gia năm 2023 đã được Thủ tướng Chính phủ giao theo đúng quy định.