Chính sách
(HQ Online)- Thông tin từ hội thảo về tái cơ cấu ngành lúa gạo Việt Nam do Bộ NN&PTNT và Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn tổ chức ngày 28-1 cho thấy một điều đáng suy nghĩ: Để xuất khẩu gạo, DN phải vượt qua được ít nhất bốn “cửa ải” hiện hành.
Cụ thể là: DN phải có giấy phép xuất khẩu gạo theo Nghị định 109. Cửa ải tiếp theo là khi có hợp đồng, DN phải đăng ký với Hiệp hội Lương thực Việt Nam để được tổ chức này chấp thuận. Cửa ải thứ ba là DN phải chịu sự chi phối về chính sách giá sàn của Hiệp hội Lương thực Việt Nam đưa ra. Cuối cùng, DN bị cấm xuất khẩu vào một số thị trường đặc biệt như Philippines, Indonesia, Cuba và Iraq – vì ở đấy chỉ có DN đại diện cho chính phủ mới được đăng ký đấu thầu bán gạo và thực hiện theo Hiệp định giữa các chính phủ.
Theo nhiều chuyên gia, việc áp dụng tới 4 cửa ải này – xét dưới góc độ cơ chế chính sách chính là một dạng phân biệt đối xử, tạo ra nhóm lợi ích chia cắt thị trường. Hậu quả là không chỉ vi phạm nguyên tắc cơ bản của cơ chế kinh tế thị trường (quyền tự do kinh doanh), mà còn không phát huy hết những tiềm năng lợi thế của hệ thống DN, vì bên cạnh các DN lớn, rất cần các DN nhỏ len lỏi tìm kiếm các thị trường ngách để đưa sản phẩm đi xa.
Một tin đáng suy nghĩ cũng liên quan tới tầm quan trọng của chính sách với DN là “sức khỏe” của các DN. Theo Bộ KH-ĐT, trong tháng 1-2015, nước ta đã có 6.867 DN được thành lập mới. Ngoài ra, có 2.872 DN đã rơi vào tình trạng ngừng hoạt động nhưng nay quay trở lại hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, số DN gặp khó khăn, buộc phải tạm ngừng hoạt động lại lên tới 9.772 DN, tăng 22,9% so với cùng kỳ năm trước. Phân tích của Bộ KH - ĐT còn cho thấy, cộng đồng DN vẫn còn trong giai đoạn khó khăn, vì thế ngoài yêu cầu phải giải quyết những hạn chế nội tại, rất cần sự hỗ trợ mạnh mẽ, thiết thực hơn nữa từ những chính sách, giải pháp tháo gỡ khó khăn của Chính phủ.
Nhìn thẳng thực tế, chính sách có tác dụng rất quan trọng đối với việc phát triển của DN cũng như của nền kinh tế. Song đây là vấn đề cần phải được giải quyết tốt hơn nữa.
Tại Hội nghị Trung ương 10 (khóa XI) mới đây, Ban chấp hành Trung ương cũng đánh giá: 5 năm qua, thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tiếp tục được hoàn thiện song vẫn còn chậm, chưa đạt được mục tiêu, chưa thực sự tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển kinh tế - xã hội. Chính vì vậy, trong giai đoạn phát triển 5 năm tới của đất nước đây là một trong số những nhiệm vụ trọng tâm nhất cần tập trung giải quyết.
Thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN càng rõ nét, tất yếu các chính sách sẽ càng rõ nét hơn. Vấn đề là cần phải “vừa chạy, vừa thở” thì DN mới tồn tại và phát triển được!