Tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập có gì mới?

	Thêm một số đơn vị phải lập Báo cáo tài chính nhà nước
	Quy định mới về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập
	Công tác kế toán khi chuyển đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần
	Xây dựng chính sách cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập

Nghị định số 60 đã bổ sung quy định về tự chủ về tài chính của đơn vị SNCL trong lĩnh vực y tế. Ảnh: ST

Nâng cao tính tự chủ cho đơn vị SNCL

Theo ông Nguyễn Trường Giang, Vụ trưởng Vụ Tài chính hành chính sự nghiệp (Bộ Tài chính), Nghị định số 60 đã cụ thể hóa chủ trương, định hướng về cải cách tiền lương. Trước đây, Nghị định số 16/2015/NĐ-CP quy định đơn vị SNCL chi trả tiền lương theo ngạch, bậc, chức vụ và các khoản phụ cấp do Nhà nước quy định. Việc chi trả thu nhập tăng thêm của người lao động sẽ căn cứ vào kết quả hoạt động tài chính trong năm. Quy định này chưa khuyến khích đơn vị SNCL và người lao động tăng cường khai thác nguồn thu ngoài ngân sách nhà nước.

Với quy định tại Nghị định số 60, kể từ thời điểm thực hiện chế độ tiền lương mới theo Nghị quyết số 27-NQ/TW, đơn vị SNCL tự chủ ở mức cao, được trả lương theo kết quả hoạt động như doanh nghiệp. Đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên hoặc đơn vị do ngân sách nhà nước bảo đảm chi thường xuyên thì chi trả tiền lương theo ngạch, bậc, chức vụ và các khoản phụ cấp theo quy định hiện hành. Nội dung này nhằm tạo động lực khuyến khích đơn vị SNCL khai thác nguồn thu, nâng cao mức độ tự chủ tài chính.

Cũng theo lãnh đạo Vụ Tài chính hành chính sự nghiệp, Nghị định số 60 cũng sửa đổi, bổ sung quy định về xác định mức độ tự chủ tài chính của đơn vị SNCL. Trước đây, việc xác định mức độ tự chủ tài chính của đơn vị chưa phân biệt theo mức độ tự chủ về nguồn thu và nhiệm vụ chi của các hoạt động dịnh vụ. Với Nghị định số 60, việc phân loại mức độ tự chủ tài chính của đơn vị SNCL được thực hiện trên cơ sở tách bạch rõ hoạt động thực hiện nhiệm vụ chính trị do Nhà nước giao và hoạt động kinh doanh dịch vụ của đơn vị SNCL.

Bên cạnh đó, Nghị định số 60 cũng bổ sung quy định cụ thể về tự chủ trong hoạt động liên doanh, liên kết mà Nghị định số 16 chưa có. Theo ông Nguyễn Trường Giang, quy định này cũng để đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất chung về việc phân phối kết quả từ hoạt động liên doanh liên kết của đơn vị SNCL theo Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; đồng thời góp phần huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư cho lĩnh vực dịch vụ SNCL.

Một điểm mới nữa của Nghị định này chính là việc bổ sung quy định về tự chủ tài chính của đơn vị SNCL trong lĩnh vực y tế - dân số và lĩnh vực giáo dục, đào tạo và giáo dục nghề nghiệp. Đây là lĩnh vực phức tạp với những đặc thù riêng. Nếu như trước đây Chính phủ yêu cầu các bộ quản lý ngành, lĩnh vực chủ trì, xây dựng cơ chế tự chủ riêng thì đến nay sau 5 năm thực hiện, hầu hết các bộ quản lý ngành, lĩnh vực đều chưa hoàn thành nhiệm vụ này. Do đó, lần này, Chính phủ đưa những quy định cụ thể đó vào ngay Nghị định chung.

Đẩy mạnh xã hội hóa một số loại hình dịch vụ sự nghiệp công

Theo ông Nguyễn Trường Giang, chủ trương về đổi mới cơ chế quản lý, cơ chế hoạt động của đơn vị SNCL, trọng tâm là cơ chế tài chính đã được Đảng, Quốc hội, Chính phủ đặt ra từ lâu nay. Đến nay, với việc Chính phủ ban hành Nghị định số 60 góp phần hoàn thiện đầy đủ cơ sở pháp lý theo hướng trao quyền tự chủ đầy đủ về tổ chức bộ máy, nhân sự và tài chính; khuyến khích đơn vị SNCL đủ điều kiện thực hiện cổ phần hóa. Trong đó, việc xác định mức độ tự chủ tài chính của đơn vị SNCL đã được tách bạch rõ hoạt động thực hiện nhiệm vụ chính trị do Nhà nước giao và hoạt động kinh doanh dịch vụ; trên cơ sở đó, xác định mức hỗ trợ từ ngân sách nhà nước chỉ sau khi đơn vị đã sử dụng nguồn thu sự nghiệp.

Hiện nay, các đơn vị SNCL tự chủ tài chính ở mức cao (tự đảm bảo chi đầu tư và chi thường xuyên hoặc tự đảm bảo chi thường xuyên) đã được chủ động hơn trong quyết định mức chi hoạt động chuyên môn, quản lý phù hợp với nguồn tài chính của đơn vị và phải quy định trong quy chế chi tiêu nội bộ. Đơn cử như việc để đầu tư, nâng cao chất lượng và tăng quy mô hoạt động sự nghiệp, từng bước hoàn thiện việc tổ chức hoạt động dịch vụ, đơn vị được vay vốn của các tổ chức tín dụng để đầu tư, xây dựng cơ sở vật chất; vay vốn tín dụng ưu đãi của Nhà nước hoặc được hỗ trợ lãi suất cho các dự án đầu tư sử dụng vốn vay của các tổ chức tín dụng; được huy động vốn của viên chức, người lao động trong đơn vị phù hợp với chức năng.

Đáng chú ý, đối với đơn vị SNCL tự bảo đảm một phần chi thường xuyên, Nghị định số 60 đã bổ sung quy định thành 3 nhóm gồm: đơn vị tự bảo đảm trên 70% chi thường xuyên; đơn vị tự bảo đảm từ 30 đến dưới 70% chi thường xuyên; đơn vị tự bảo đảm dưới 30% chi thường xuyên. Ông Nguyễn Trường Giang khẳng định, việc phân loại nhóm này đảm bảo công bằng trong việc quy định mức chi, trích lập và sử dụng các Quỹ phù hợp với nguồn lực tài chính của đơn vị. Đặc biệt, nhóm đơn vị tự bảo đảm từ 70% đến dưới 100% chi thường xuyên sẽ được khuyến khích hơn để nâng dần mức độ tự chủ lên bảo đảm chi thường xuyên.

Nghị định cũng đã quy định đơn vị tự bảo đảm chi đầu tư và chi thường xuyên. Đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên được mở tài khoản tại ngân hàng thương mại với các khoản thu từ hoạt động sự nghiệp, kinh doanh, dịch vụ. Đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên được mở tài khoản tại ngân hàng thương mại với các khoản thu, chi hoạt động dịch vụ không sử dụng ngân sách nhà nước.