Quyến rũ Langbiang

Huyền thoại về dãy núi cao nhất cao nguyên

Câu chuyện huyền thoại về sự hình thành dãy núi LangBiang cao nhất Cao nguyên Lâm Viên (2.167m) ẩn chứa bao nhiêu điều kỳ thú. Già làng Krajan Plin say sưa kể: Ngày xưa, xưa lắm, chàng K’Lang (bộ tộc Lạch) và nàng Hơ Biang (bộ tộc Cil) là đôi uyên ương tài sắc nhất vùng này. Thế nhưng, cha của Biang là tù trưởng JRềnh cấm đoán không cho con gái “bắt” K’Lang làm chồng vì hai dòng tộc có mối thù truyền kiếp.

Đôi trai gái đã trốn vào một vùng núi cao hiểm trở để chung sống. Nhóm người của tù trưởng JRềnh đã rượt đuổi và bắn tên có tẩm thuốc độc. Nàng Hơ Biang đỡ mũi tên nhắm vào K’Lang và đã chết dưới mũi tên oan nghiệt đó. K’Lang than khóc suốt mấy ngày đêm và đã trút hơi thở cuối cùng bên người yêu. Mộ hai người nằm cạnh nhau trên một ngọn núi cao… Cái chết bi thương của K’Lang và con gái khiến tù trưởng JRềnh thức tỉnh. Ông đã xóa bỏ hận thù và lấy tên của hai người đặt cho dãy núi - LangBiang để nhắc nhở con cháu đời sau…

Bà Pang Ting Jí (Buôn Bon Dơng I, thị trấn Lạc Dương) giới thiệu cách thức làm rượu cần với khách du lịch

Làng nghệ sĩ

Tựa hồ như được sinh ra từ núi LangBiang linh thiêng và huyền thoại, con cháu các tộc người Cil, Lạch bao đời sống hiền hòa dưới chân ngọn núi này đều rất tài hoa. Đặc biệt, tài năng về âm nhạc phát xuất rất tự nhiên và nhiều người trở thành những nghệ sĩ, ca sĩ tên tuổi mà không cần học hành qua bất cứ trường lớp âm nhạc nào.

Lý giải vì sao nhiều người có giọng hát trong vắt như tiếng suối giữa rừng, cao vút như đỉnh LangBiang bốn mùa mây phủ, các già làng kể về truyền thuyết “Bảy con ve sầu”: Chuyện rằng, khi đứa trẻ ra đời, cha mẹ đi tìm bắt 7 con ve sầu và mời thầy mo về làm lễ. Thầy mo cúng và lấy từng con ve sầu cọ, vuốt gần thanh quản trên cổ đứa bé rồi nướng cho bé ăn; lớn lên đứa bé có chất giọng rất tốt và bền bỉ như tiếng ve sầu…

Thăm LangBiang, du khách không khỏi ngạc nhiên khi chỉ có hơn 500 hộ, với 2.000 nhân khẩu sống quần tụ trong phạm vi chưa tới 1km2, nhưng Bon LangBiang có đến 12 nhóm chiêng hoạt động thu hút hàng trăm nam nữ, nghệ nhân các tộc Lạch, Cil tham gia. Và, càng ngạc nhiên hơn, khi tất cả nghệ sĩ, ca sĩ, nghệ nhân của các nhóm chiêng ở đây đều là nông dân; ngày lên nương rẫy, tối về bay bổng theo điệu cồng, lời chiêng rất điệu nghệ như những ca sĩ chuyên nghiệp trên sân khấu. Các nhạc sĩ “chân đất” cũng chưa qua trường lớp đào tạo nào về âm nhạc nhưng đã viết hàng chục ca khúc hay được nhiều người yêu thích. Những ca khúc có lúc mượt mà, đằm thắm, có lúc cuộn chảy nồng nàn đậm chất Tây Nguyên do chính các nhạc sĩ “chân trần” ở miền đất này sáng tác như: “Nồng nàn cao nguyên”, “Tạm biệt suối nguồn”, “Chuyện tình LanBiang” của Krajan Dick (nguyên Phó Đoàn ca múa Dân tộc Lâm Đồng); “Giữ ấm bếp hồng”, “LangBiang S’Ning”, “Em hãy về” của Krajan Plin (Nghệ nhân, già làng Bon LangBiang);…

Cũng từ vùng đất hoang sơ đậm chất văn hóa này xuất hiện những con “chim sơn ca”: Một Bonneur Trinh với ca khúc “LangBiang S’Ning” của Krajan Plin đã xuất sắc đoạt giải nhất Tiếng hát truyền hình TP.HCM năm 2002; hai dì cháu Krajan Út và Cil Pơi đã vượt qua hàng ngàn thí sinh trong cả nước để có mặt trong đêm Chung kết Giải Sao Mai năm 2003 và Cil Pơi đã đoạt giải khuyến khích. Năm 2005, làng ca sĩ chân đất LangBiang lại có thêm Krajan Sik xuất sắc giành Huy chương vàng Cuộc thi hát dân ca toàn quốc. Còn nghệ nhân - Già làng Krajan Plin cũng đã đoạt 3 Huy chương vàng toàn quốc, nhiều Huy chương bạc tại các Liên hoan, Hội thi và được mời sang Mỹ, Pháp biểu diễn...

Hiện nay, Bon LangBiang có hàng chục ca sĩ thành danh trên sân khấu ca nhạc chuyên nghiệp, hàng trăm nghệ nhân tham gia biểu diễn tại các CLB văn hóa cồng chiêng.

Đêm Lễ hội rượu cần mừng lúa mới của người Kơ Ho ở Lâm Đồng

LangBiang còn được biết đến với món “độc” là rượu cần rất thơm ngon nổi tiếng và miền đất có sơn nữ xinh đẹp nhất trong cộng đồng người dân tộc thiểu số ở Lâm Đồng. Ở LangBiang nhà nào cũng làm rượu cần; trước đây chủ yếu để phục vụ lễ, Tết, mỗi khi gia đình hay dòng tộc có chuyện vui, buồn; hiện nay, rượu cần làm để bán cho các điểm biểu diễn cồng chiêng phục vụ du khách mỗi khi đến LangBian. Năm 2013, Cồng chiêng và rượu cần LangBian đều được Cục sở hữu trí tuệ cấp Chứng nhận quyền sở hữu trí tuệ. Đặc biệt, ngày 19-10-2015, UBND tỉnh Lâm Đồng đã có quyết định “Công nhận làng nghề làm rượu cần Bon LangBiang, thị trấn Lạc Dương, huyện lạc Dương đạt tiêu chí Làng nghề truyền thống”.

Còn nói về miền gái đẹp, Già làng Krajan Plin gật gù: “Con gái ở đây mũi cao, mắt cong và sâu, dáng mỹ miều giống nữ thần Apsara trong truyền thuyết…”. Với vẻ đẹp hoang dã như một bông lan rừng, đôi mắt long lanh đen láy trên gương mặt tròn thanh thoát, nước da mịn màng màu đồng hun trong bộ trang phục truyền thống, Kra Jan Jut Jui - sơn nữ của Bon LangBiang đã được vinh danh Hoa hậu miền sơn cước tại cuộc thi Hoa hậu các dân tộc Việt Nam năm 2007; (cuộc thi tổ chức duy nhất từ trước đến nay, với sự tham gia của hàng ngàn thí sinh trong nước). Và, các sơn nữ: Cil Rilin, Cil Dalin, Krajan Pheny, Krajan Loen đã lọt vào vòng Bán kết Cuộc thi Hoa hậu các dân tộc Việt Nam năm 2011…

Mùa xuân về, đỉnh LangBiang bồng bềnh trong sương trắng đang mời gọi du khách hãy một lần ghé thăm nơi đây khám phá.