“Lý” của việc tăng giá dịch vụ cảng biển

Khung giá chưa hợp lý

Theo Cục Hàng hải Việt Nam, cả nước có 45 cảng biển (263 bến cảng, 18 khu neo đậu, chuyển tải) với gần 89 km cầu cảng, tổng công suất thiết kế khoảng 543,7 triệu tấn/năm. Hiện có 216 DN nhà nước và tư nhân tham gia khai thác. Tuy nhiên, chỉ có một số cảng được xây dựng với mức đầu tư lớn, trang thiết bị hiện đại (cảng khu vực Cái Mép - Thị Vải, cảng khu vực Lạch Huyện Hải Phòng, cảng Hải Phòng, cảng Cát Lái), còn lại phần lớn các cảng của DN tư nhân có quy mô nhỏ lẻ, vốn đầu tư thấp, chất lượng dịch vụ chưa cao.

Lý giải về nguyên nhân này, đại diện Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, mức giá thành dịch vụ tại từng cảng biển không tương đồng, mức khung giá một số dịch vụ được xây dựng từ năm 2013-2014 không còn phù hợp. Trong đó, khung giá xếp dỡ container, giá dịch vụ hành khách đối với tàu khách tại các cảng biển Việt Nam ở mức rất thấp so với khu vực. Cụ thể, giá dịch vụ xếp dỡ container tại khu vực cảng Hải Phòng chỉ có khoảng 30 USD/container 20 feet/1 lần xếp dỡ; Đà Nẵng khoảng 45 USD/container 20 feet/1 lần xếp dỡ; TP.HCM khoảng 41 USD/container 20 feet/1 lần xếp dỡ, trong khi ở Campuchia hiện tại là 65 USD/container 20 feet/1 lần xếp dỡ, Malaysia là 52 USD/container 20 feet/1 lần xếp dỡ, Hồng Kông (Trung Quốc) lên tới 130 USD/container 20 feet/1 lần xếp dỡ…

Khung giá dịch vụ chưa hợp lý sẽ gây khó cho các DN cảng biển trong việc đầu tư nâng cấp công nghệ bốc xếp, khiến thời gian lưu hàng tại cảng kéo dài, gây tốn kém cho các DN vận tải.

Ngoài ra, trong lĩnh vực vận tải hành khách du lịch biển, dù muốn phát triển du lịch biển theo chiến lược du lịch của Chính phủ và địa phương nhưng các cảng biển Việt Nam chủ yếu chuyên dùng đón tàu hàng và chỉ có một số ít cảng kết hợp đón tàu khách. Với mức giá theo quy định trước đây (từ 0,9 đến 1,1 USD/lượt) sẽ không bảo đảm chất lượng dịch vụ về vệ sinh, an toàn, an ninh… nên không thể tiếp tục đầu tư trang thiết bị và cơ sở hạ tầng để có thể tiếp nhận các tàu du lịch biển quốc tế đến cảng biển Việt Nam.

Tăng cơ hội đầu tư

Nhất trí cao với đề xuất tăng giá dịch vụ cảng biển từ 10%-30% của Bộ Giao thông vận tải, các DN cho rằng, việc tăng giá này phù hợp với thị trường, cân bằng giữa doanh thu của hãng tàu và DN cảng.

Ông Nhữ Đình Thiện, Tổng Thư ký Hiệp hội Đại lý và Môi giới hàng hải Việt Nam cho hay, hiện các chủ tàu đã tăng thu phí từ 80 USD lên 120 USD/container 20 feet từ chủ hàng nhưng chỉ trả cho cảng 30 – 40 USD là không hợp lý. Các hãng tàu nước ngoài hưởng lợi khi giá cảng phí thấp, vì vậy, việc tăng phí là cần thiết để các cảng có thêm doanh thu, lợi nhuận tăng nộp ngân sách nhà nước và có hiệu quả để nâng cấp, tái đầu tư cho cảng.

Đồng quan điểm, ông Lê Huy Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội logistics Việt Nam cho rằng, kết nối hệ thống hạ tầng hiện nay chưa tốt nên chi phí logistics còn cao, chưa hợp lý trong khi cần phát huy cảng biển đường thủy nội địa nhằm giảm tải cho đường bộ. Dịch vụ tại cảng biển cần tăng lên để tạo điều kiện cho doanh nghiệp. Việc điều chỉnh khung giá dịch vụ tại cảng biển sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp cảng biển trong việc có thêm nguồn lực tái đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng, hiện đại hoá công nghệ, mở rộng kết nối.

Ông Nguyễn Quốc Hưng, Phó Tổng giám đốc Cảng Sài Gòn cho biết, đơn vị đồng ý việc tăng giá dịch vụ cảng biển, tuy nhiên, cũng cần lộ trình để tăng hơn so với phương án như hiện nay. Ngoài ra những điều kiện cơ sở hạ tầng chưa tốt hiện nay đang ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Chẳng hạn, luồng Soài Rạp rất nhanh bị bồi lắng, không nạo vét ảnh hưởng đến đầu tư của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, tình trạng kẹt xe đang rất căng thẳng, ảnh hưởng đến hoạt động của DN. Chi phí xe chạy vận tải của DN một ngày khoảng 1- 1,5 triệu đồng/xe, nếu trễ do kẹt xe sẽ mất khoảng 700.000 đồng. Do vậy, việc nhà nước đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án đường vành đai 3, vành đai 4 sẽ góp phần hoàn thiện kết nối hạ tầng giao thông giảm tình trạng kẹt xe như hiện nay.

Ngoài ra, đại diện các cảng Hải Phòng, Đà Nẵng, Chân Mây cũng bày tỏ mong muốn giá dịch vụ hành khách đối với tàu khách có thể tăng thêm từ 2,5 - 15 USD theo lộ trình và đặc điềm từng khu vực cảng.