Gìn giữ nét đẹp tháng Giêng

Đức tin của mỗi người là một quyền riêng tư, không ai nỡ xâm phạm. Tuy nhiên, khi đức tin ấy được chuyển hóa thành những việc làm gây ảnh hưởng cho môi trường xung quanh thì cần có sự đắn đo nghiêm túc. Đành rằng có thể gật gù với nhau “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, song chẳng ai chứng minh được cúng sao giải hạn có tác dụng cụ thể như thế nào. Khi hàng triệu người đổ xô nhau cúng sao giải hạn một cách ầm ĩ thì thật khó phân biệt thiện nam tín nữ trên cõi đời. Vào chùa lạy Phật để cầu bình yên cũng là một tín ngưỡng dân gian, nhưng cúng sao giải hạn lại là một điều khó hiểu.

Bà Trịnh Thị Thủy – Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL bày tỏ: "Nếu nghĩ rằng mọi ước mong đều dễ dàng đạt được bằng việc cúng sao giải hạn, trông chờ may rủi là không đúng giáo lý nhà Phật. Nhiều năm nay, các nhà nghiên cứu văn hóa, chức sắc của Giáo hội đã lên tiếng khẳng định, nhưng hiện tượng này không thuyên giảm mà ngày càng bùng phát. Năm 2018, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có văn bản đề nghị tăng ni, phật tử không đốt vàng mã được dư luận đồng tình ủng hộ. Nếu Giáo hội Phật giáo Việt Nam có văn bản tương tự về hiện tượng dâng sao giải hạn sẽ giúp người dân có nhận thức và hành vi đúng đắn hơn trong đời sống tín ngưỡng”. Còn Thượng tọa Thích Trí Chơn – Trưởng ban Văn hóa Phật giáo TPHCM cho rằng: “Mọi thứ trong đời đều do mình quyết định, nỗ lực thay đổi, thực hiện mà thành. Chứ không có ngôi sao nào đủ năng lực chi phối để phải cúng sao. Cần giữ niềm tin nhân quả mới biết cách để kiến tạo cuộc sống của mình tốt lên, chứ không dựa dẫm bất kỳ ai, kể cả Đức Phật!”.

Làm sao để trả lại vẻ đẹp tâm linh cho người Việt thời hội nhập? Phương pháp hiệu quả nhất là kích hoạt tinh thần văn minh của cộng đồng để duy trì không gian văn hóa nơi khói hương thần thánh. Cán bộ, công chức nên làm gương trước, hòng giúp các thành phần quần chúng khác noi theo. Có một sự thật đáng ê chề là những người được xem như biểu tượng thành đạt nhất trong xã hội lại cổ vũ cho trào lưu cúng bái rườm rà phức tạp. Mâm cỗ hoành tráng được bưng bê rồng rắn vào chốn thờ tự rồi xì xụp khấn nguyện cầu phước cầu lộc, vừa tạo cảnh xô bồ nhếch nhác vừa xả rác gây ô nhiễm môi trường. Nếu chức sắc tôn giáo kiên quyết khước từ thái độ hối lộ thần thánh ấy, thì chắc chắn người dân sẽ ủng hộ một cách hoan hỉ!