Giám sát đến cùng các chính sách cho ngư dân

ĐBQH Lê Nam có những phát biểu thắng thẳn trước QH.

Trong 3 kỳ họp QH gần đây thấy rằng ông rất tâm huyết, chất vấn và theo sát các chính sách hỗ trợ ngư dân. Đến kỳ họp thứ 8 này, ông vẫn chất vấn và đề nghị Chính phủ tích cực thực hiện để các chính sách tới được ngư dân. Ông có tiếp tục theo dõi đến cùng sự việc?

Tôi sẽ tiếp tục theo dõi. Trong bài phát biểu của tôi về kinh tế- xã hội kỳ họp này, tôi kiến nghị cần phải tiếp tục thực hiện chính sách cho ngư dân. Vừa rồi tôi kiểm tra lại dự thảo Nghị quyết về kinh tế- xã hội của QH đã tiếp thu ý kiến của tôi, đã đưa vào việc phải triển khai giải pháp thực hiện gói 16 nghìn tỷ và chính sách cho ngư dân.

Ngoài ra tôi cũng kiến nghị đưa việc thực hiện các chính sách cho ngư dân vào chương trình giám sát của QH trong năm 2015. Bản thân tôi và một số ĐBQH sẽ giám sát độc lập, tức là chúng tôi sẽ giám sát với tư cách quyền giám sát của ĐBQH. Nếu bây giờ giám sát sớm thì cũng khó vì phải có thời gian để triển khai các chủ trương, Nghị quyết của QH. Tôi đã có đề nghị với trưởng đoàn ĐBQH các tỉnh như Bình Định, Quảng Ngãi, Phú Yên, chúng tôi sẽ phối hợp thực hiện giám sát vào năm 2015.

Chúng tôi sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ QH, đầu mối đầu tiên sẽ làm với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tôi và một số ĐBQH sẽ theo đuổi đến cùng, vì đây là chủ trương lớn hết sức quan trọng đặc biệt trong tình hình biển đảo hiện nay. Ngư dân là lực lượng chủ công trong bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Chính sách đúng, nhưng nếu chúng ta xao nhãng do quá nhiều chính sách, việc này chồng lên việc kia, nếu không bám, không quyết liệt thì sẽ khó có hiệu quả cao vì trên thực tế có nhiều chính sách đã ban hành nhưng cứ rơi rụng đi trong quá trình thực hiện.

Tôi có thể khẳng định lại lần nữa, chính sách với ngư dân chúng tôi sẽ theo đuổi đến cùng!

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội vừa qua, nhiều ĐB cho rằng việc đào tạo nghề cho ngư dân còn chưa đạt như kỳ vọng. Ý kiến ông về vấn đề này ra sao?

Đúng rồi, một trong những kém cỏi của ngư dân Việt Nam hiện nay ngoài phương tiện quá bé nhỏ thì trình độ, kỹ năng, tay nghề còn quá yếu kém.

Trước đây tôi có dẫn chứng số liệu trước QH, trong 20 nghìn tàu được phép cấp đánh cá vùng đánh cá chung của Vịnh Bắc Bộ, tàu cá của Việt Nam chỉ chiếm 17%, còn lại chủ yếu là tàu của Trung Quốc. Lý do là tàu của chúng ta quá bé và khả năng về nghề nghiệp, trình độ của ngư dân còn thấp, nên chúng ta không đủ sức để tham gia vào vùng đánh cá chung.

Cho nên việc đào tạo nghề, nâng cao trình độ cho ngư dân là một trong những giải pháp cực kỳ quan trọng. Ví như hiện nay Chính phủ hỗ trợ ngư dân đóng tàu sắt, công suất lớn, khả năng ra biển xa nhưng nếu không đào tạo nghề thì con tàu sắt ấy sẽ trở thành gánh nặng.

Để giải quyết những bất cập như ông vừa nêu, một Bộ không thể làm được, thưa ông?

Chính vì thế phải thực hiện đồng bộ trong đào tạo nghề cho ngư dân. Trách nhiệm ấy, tôi nghĩ rằng lâu nay chưa rõ. Bộ nói thế thôi nhưng bộ ở xa lắm, các Bộ trưởng trước QH thể hiện sự quan tâm, nhưng đến được với ngư dân thì khó. Do ngư dân sống không tập trung, thường ở trên biển, nên để tổ chức truyền đạt nghề cho ngư dân rất khó.

Việc tổ chức đào tạo nghề, phải phối hợp giữa hai Bộ: Lao động Thương binh và Xã hội; và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Lâu nay, việc này chủ yếu của Bộ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, còn Bộ Lao động Thương binh và Xã hội trong dạy nghề cho ngư dân, tôi chưa thấy Bộ làm gì cụ thể. Sắp tới, chúng tôi sẽ đề nghị Bộ Lao động Thương binh và Xã hội nêu rõ đã có chương trình nào, đào tạo được bao nhiêu người và hiệu quả thực tiễn ra sao... tất cả phải được kiểm nghiệm trong thực tiễn, chứ chúng ta cứ "tăng cường, đẩy mạnh, nâng cao" thì rất khó!

Có ý kiến cho rằng, nếu ngư dân vay đóng mới một con tàu 10 tỷ trả trong vòng 10 năm thì trả cả gốc lẫn lãi hơn 1 tỷ/ năm. Như vậy liệu có quá sức đối với ngư dân hay không?

Sáng nay tôi thấy Thống đốc vừa chỉ đạo chính sách tín dụng cho ngư dân. Chính phủ đã có quy định rất rõ ràng rồi. Nếu tiếp cận được mức lãi suất như quy định đó là mơ ước của ngư dân rồi. Tôi đã tiếp xúc cử tri là các ngư dân rồi, đó là mơ ước của ngư dân, chỉ có điều cần nhanh chóng triển khai để chính sách sớm đến tay người dân.

Cử tri lo lắng khi ra khơi, tàu cá của mình bị o ép nhiều bề mặc dù đã có sự hỗ trợ của lực lượng cảnh sát biển, kiểm ngư. Ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

Điều này tôi đã nói trước QH rồi. Tôi so sánh việc mỗi năm hàng nghìn tàu cá Trung Quốc đánh bắt vào vùng biển chúng ta nhưng chúng ta không xử phạt mà tàu chúng ta ra lại bị bắt. Về mặt đối ngoại phải có đi có lại. Tàu cá của ta thì bị người ta bắt, bị tàu lạ đâm chìm, bà con ngư dân không được an toàn khi ra biển, phải đối mặt với nhiều hiểm nguy. Vậy phải làm gì bảo vệ ngư dân. Cũng như các nước, biển rộng mênh mông thì cảnh sát biển, kiểm ngư khó đi theo ngư dân bảo vệ được mà chúng ta phải xác định ngư dân phải tự bảo vệ mình, phải trang bị cho họ có điều kiện để họ tự bảo vệ mình và bảo vệ lẫn nhau.

Ngoài ra, phải có chính sách hỗ trợ giúp họ, cũng như chính sách đối ngoại ở cấp Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ đã nói rồi, phải “vừa hợp tác và đấu tranh”. Trung Quốc xâm phạm lợi ích ngư dân của chúng ta thì phải đấu tranh quyết liệt bằng mọi cách. Có như vậy sẽ tốt hơn và bảo vệ được ngư dân của chúng ta.

Xin cảm ơn ông!