Chuẩn hoá nông sản đáp ứng yêu cầu thị trường
Xin ông cho biết về tiến độ thực hiện của Đề án Phát triển hệ thống trung tâm cung ứng nông sản hiện đại Việt Nam giai đoạn 2020-2030 và định hướng đến 2045?
Sau 9 năm triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, chúng ta đã đạt được rất nhiều thành tựu to lớn. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số vấn đề tồn tại, khó khăn, bất cập về việc nâng cao thu nhập cho người nông dân cũng như việc thúc đẩy tiêu thụ nông sản. Tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV vừa rồi, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT cũng đã khẳng định, khâu quan trọng nhất trong ngành nông nghiệp hiện nay chính là khâu tiêu thụ, kết nối được với các thị trường để thúc đẩy sản xuất nông sản.
Trên tinh thần đó, từ tháng 11/2018, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016-2021 đã giao cho Bộ NN&PTNT cùng các bộ, ngành xây dựng Đề án phát triển hệ thống trung tâm cung ứng nông sản Việt Nam hiện đại cho giai đoạn 2020-2030 và định hướng đến 2045. Để triển khai đề án này, Bộ NN&PTNT đã được Cơ quan Phát triển Pháp AFD tài trợ. Trong một năm qua, sau khi đi khảo sát thực tế, làm việc với các DN đang kinh doanh các chợ bán buôn, chợ đầu mối nông sản cũng như đi tham khảo, học tập kinh nghiệm quốc tế, chúng ta đã lựa chọn được Tập đoàn Semmaris của Pháp – đơn vị đang vận hành chợ Rungis là chợ đầu mối nông sản lớn nhất thế giới, tham gia tư vấn trực tiếp cho đề án này.
Hiện đề án đã cơ bản hoàn thành xong phần hỗ trợ kỹ thuật và dự kiến đầu tháng 12 sẽ hoàn thiện thủ tục báo cáo lãnh đạo Bộ NN&PTNT xem xét trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt để có thể bắt đầu thực hiện trong năm 2020.
Đâu là những bất cập của hệ thống cung ứng nông sản hiện tại của Việt Nam và đề án sẽ giải quyết các vấn đề đó như thế nào, thưa ông?
Hiện cả nước có trên 6.000 chợ nông thôn và cũng có rất nhiều chợ đầu mối, nhưng điều bất cập là chưa có sự kết nối giữa các chợ, nhất là sự kết nối giữa các chợ với các vùng nguyên liệu. Đơn cử như chợ Bình Điền tại TPHCM, hàng ngày tiêu thụ lượng rất lớn các sản phẩm hoa của Đà Lạt, trái cây từ các tỉnh miền Tây. Nhưng hiện nay, khi sản phẩm về đến chợ đều phải sơ chế lại khiến chất lượng không đảm bảo và tạo ra lượng rác thải rất lớn cũng như tốn kém chi phí cho dịch vụ logistics. Ngoài ra, còn có vấn đề làm sao đưa được thông tin từ các chợ đầu mối về nhu cầu thị trường tới trực tiếp các vùng nguyên liệu để người sản xuất có thể chuẩn bị các loại nông sản đúng theo yêu cầu mẫu mã và quy chuẩn phù hợp với thị hiếu của các thị trường tiêu thụ lớn cũng như xuất khẩu.
Do đó, mục tiêu của đề án là nhằm kết nối từ các vùng nguyên liệu, đặc biệt là những vùng nguyên liệu tập trung, gắn với các trung tâm thu gom, trung tâm cung ứng và hướng tới các chợ đầu mối phục vụ cho các vùng, các khu vực thành phố lớn cũng như gắn kết với các chợ đường biên, hướng tới phục vụ cho xuất khẩu. Điều này sẽ giúp cho hoạt động sản xuất – phân phối – tiêu thụ được gắn kết thành chuỗi liền mạch, giảm bớt các khâu trung gian, qua đó đảm bảo sản phẩm được kiểm soát về chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP), giảm chi phí. Chỉ những sản phẩm nông sản được sản xuất theo quy trình, đạt chứng nhận về chất lượng mới được đưa về các trung tâm thu gom nông sản để đến các trung tâm cung ứng nông sản hiện đại, từ đó đến với thị trường. Qua đó sẽ thúc đẩy sản xuất nông nghiệp được bền vững, hiện đại và khắc phục được tình trạng được mùa mất giá cũng như vấn đề chi phí vận chuyển hay việc các sản phẩm nông sản bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển… Đây cũng là mô hình đã được triển khai thành công tại nhiều nước phát triển, giúp chuẩn hoá các sản phẩm nông sản trước khi đưa ra thị trường.
Thưa ông, để đạt được mục tiêu như vậy hẳn không phải là điều dễ dàng, Bộ NN PTNT có lường trước những khó khăn này?
Qua quá trình nghiên cứu thực trạng hệ thống chợ Việt Nam cũng như qua học tập kinh nghiệm các nước, có thể thấy việc triển khai, vận hành hệ thống trung tâm cung ứng nông sản hiện đại sẽ có rất nhiều thách thức đối với cơ quan nhà nước và cả các DN vận hành. Thứ nhất, phải đảm bảo được cơ chế giám sát, phản hồi để tất cả sản phẩm khi đưa vào hệ thống đảm bảo được đúng quy chuẩn, VSATTP, nhất là vấn đề giám sát dư lượng hoá chất, thuốc bảo vệ thực vật… Thứ hai, vấn đề đầu tư phối kết hợp công tư, Nhà nước hỗ trợ thế nào, việc vận hành ra sao để đảm bảo bền vững và có lời.
Tại Pháp, Chính phủ nước này cũng đã xác định có 19 chợ trung tâm cung ứng mang tính dịch vụ công. Như vậy, phần hỗ trợ của Nhà nước vẫn rất lớn vì Chính phủ Pháp vẫn coi các chợ, trung tâm đầu mối đó là một phần của dịch vụ đảm bảo VSATTP cũng như góp phần thúc đẩy sản xuất của nông sản địa phương. Trong điều kiện hiện nay của Việt Nam, có rất nhiều phương thức kinh doanh nông sản, việc hình thành một hệ thống trung tâm cung ứng như vậy sẽ góp phần hoàn thiện, bổ sung, hỗ trợ chứ không đơn thuần là cạnh tranh trực tiếp. Do đó, trong đề án chúng tôi đề xuất trong giai đoạn 2020-2025 mới thí điểm một số hệ thống để trên cơ sở đó rút ra kinh nghiệm và chỉ đạo định hướng cụ thể hơn trong thời gian sau đó.
Xin cảm ơn ông!
Nguyễn Việt Thắng, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Sao Bắc Đẩu: Dựa trên hệ thống các kho logistics, hệ thống giao thông… sẵn có cùng với các trung tâm cung ứng nông sản hiện đại sắp hình thành theo kế hoạch của đề án, có thể xây dựng một hệ thống online để số hoá toàn bộ dữ liệu của chuỗi sản xuất, lưu trữ, vận chuyển... Với 4 công nghệ chính là AI, blockchain, điện toán đám mây và big data, hệ thống này sẽ kết nối các chủ trang trại, cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức, hiệp hội và chính quyền địa phương và các hệ thống phụ trợ như logistics, kho bãi, giao thông, qua đó giúp kiểm soát toàn bộ chuỗi sản xuất và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Trên thế giới hiện cũng đã có rất nhiều sàn giao dịch nông sản theo mô hình này. Trong đó có 5 sàn đã đạt đến quy mô tỷ USD như sàn giao dịch nông sản ở Mỹ, sàn nông sản Rungis của Pháp, Trung Quốc cũng có 2 sàn giao dịch tỷ USD về nông nghiệp… Thời gian qua, vải thiều Bắc Giang cũng đã tiêu thụ được lượng rất lớn nhờ vào kênh online. Do đó, việc số hoá toàn bộ chuỗi cung ứng nông sản sẽ hỗ trợ rất lớn cho việc giải quyết đầu ra của hàng hoá. Ông Trần Quang Hưng, Giám đốc cảng cá Cát Lở: Để triển khai thành công việc xây dựng và quản lý các trung tâm cung ứng nông sản hiện đại, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần có quy trình về công nghệ đánh bắt thuỷ hải sản và thu gom bảo quản sau thu hoạch. Với việc Nhà nước đầu tư rất nhiều cho ngư dân, tàu thuyền đã phát triển rất mạnh. Hiện, công suất tàu đã vượt qua năng lực trữ lượng của Việt Nam. Tuy nhiên, công nghệ đánh bắt sau nhiều năm đã trở nên lạc hậu, các tàu chủ yếu bảo quản là bảo quản bằng nước đá, chưa có tàu cấp đông. Do đó, khi các tàu đánh bắt hải sản về tới đất liền thì chỉ có 30% hải sản là tươi còn lại 70% có sử dụng các chất khác bảo quản. Do đó, phải có quy định pháp luật về chuyển đổi công nghệ đánh bắt, công nghệ bảo quản thì mới hy vọng thu gom được sản lượng hải sản đủ lớn và đạt chất lượng để phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Bà Huỳnh Thị Kim Cúc, Phó Ban An toàn thực phẩm TPHCM: Ngoài chức năng phân phối, các trung tâm cung ứng nông sản cần có thêm chức năng dự báo, cung cấp thông tin thị trường cho người sản xuất, bao gồm thông tin về giá cả, nhu cầu, thị hiếu thị trường… qua đó hướng tới điều tiết thị trường. Đồng thời cần kết nối các trung tâm này với nhà máy chế biến để gia tăng tỷ lệ chế biến sâu cho hàng hoá nông sản. Ngoài ra, cũng cần đầu tư thêm những khu xử lý nông sản như chiếu xạ để nông sản có thể xuất khẩu thẳng từ những trung tâm này mà không cần phải vận chuyển tới các khu xử lý khác. |
Tin liên quan
Hạt điều xuất khẩu phải vượt rào cản đề vào thị trường Bắc Âu
11:56 | 23/04/2024 Kinh tế
Gạo Việt Nam dẫn đầu xuất khẩu vào thị trường Singapore
13:34 | 22/04/2024 Xuất nhập khẩu
Kim ngạch xuất nhập khẩu qua Hải quan cửa khẩu quốc tế Lào Cai tăng mạnh
10:34 | 22/04/2024 Hải quan
Cơ hội xuất khẩu vào thị trường Thái Lan
17:06 | 23/04/2024 Kinh tế
Gọi thầu 16.800 lượng, chỉ 2 thành viên trúng 3.400 lượng vàng
14:16 | 23/04/2024 Kinh tế
3 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ đô
10:03 | 23/04/2024 Xuất nhập khẩu
Tận dụng tối đa yếu tố thuận lợi cho tăng trưởng kinh tế
08:06 | 23/04/2024 Kinh tế
Duy trì đà phục hồi trong bối cảnh nhiều bất định
08:00 | 23/04/2024 Kinh tế
Nỗ lực cung ứng 1 tỷ USD nguyên liệu và mỹ phẩm thay thế hàng nhập khẩu
22:42 | 22/04/2024 Kinh tế
Không đủ thành viên đăng ký, hủy phiên đấu thầu vàng ngày 22/4
10:36 | 22/04/2024 Kinh tế
Mới hết quý 1, Việt Nam nhập siêu hơn 17 tỷ USD từ Trung Quốc
10:31 | 22/04/2024 Xuất nhập khẩu
Làm gì để Việt Nam tiếp tục là “điểm sáng” trong thu hút FDI?
11:25 | 21/04/2024 Kinh tế
TP Hồ Chí Minh có tiềm năng lớn để phát triển thị trường tín chỉ carbon
16:21 | 20/04/2024 Kinh tế
Đưa đồ gỗ, mỹ nghệ Việt Nam vào sân chơi thiết kế và thương hiệu toàn cầu
14:20 | 20/04/2024 Kinh tế
Đẩy nhanh quy trình cấp “hộ chiếu” cho sầu riêng xuất khẩu
08:29 | 20/04/2024 Kinh tế
Ngân hàng Nhà nước sẽ đấu thầu 16.800 lượng vàng SJC vào ngày 22/4
21:00 | 19/04/2024 Kinh tế
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Hải quan Bình Định: Thu ngân sách nhà nước tăng cao
Cơ hội xuất khẩu vào thị trường Thái Lan
TP Hồ Chí Minh thu hút Kiều hối phát triển hạ tầng
Hoa Kỳ phối hợp cùng Việt Nam tổ chức Hội thảo khu vực về chống IUU
Điều chỉnh kế hoạch cung cấp điện cao điểm mùa khô và cả năm 2024
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics