Cần sắc thuế GTGT trung lập, khách quan để xây dựng nền tảng tài chính thật sự vững mạnh

Tán thành các ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội nhưng đại biểu Trịnh Xuân An đề nghị làm rõ việc giá phân bón tăng trong thời gian vừa qua không phải là do tăng thuế. Theo đại biểu, phân bón tăng là do chi phí đầu vào, do vật tư và do một số yếu tố khác. Do đó, với vấn đề đặt ra là việc áp thuế GTGT 5% sẽ làm tăng giá bán phân bón, đại biểu Trịnh Xuân An cho rằng đây là vấn đề cần phải đánh giá hết sức kỹ lưỡng. Theo đại biểu, khi áp thuế GTGT 5%, DN được khấu trừ thì họ sẽ đầu tư, mở rộng sản xuất, giá phân bón trong nước có thể cạnh tranh được với nhập khẩu thì khi đó người dân được lợi chứ không phải bị thiệt.

Tại phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội đã tham gia góp ý nhiều điều khoản cụ thể để hoàn thiện dự thảo Luật thuế GTGT hướng tới bám sát mục tiêu đặt ra trong các nghị quyết của Đảng, chiến lược cải cách hệ thống thuế, tiến tới áp dụng một loại thuế suất, tính khả thi thực tế và cụ thể của các điều khoản quy định trong dự thảo Luật. Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cũng đã giải trình một số nội dung được đại biểu Quốc hội quan tâm.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc:

“Thuế GTGT có phạm vi điều tiết rất rộng và đánh vào hầu hết các loại hàng hóa và dịch vụ, do đó, Luật Thuế GTGT là một Luật khó vì sẽ đụng chạm đến lợi ích của nhiều nhà sản xuất, kinh doanh. Vì vậy, với mục tiêu quy định Luật Thuế GTGT làm thế nào để đảm bảo sản xuất và thương mại phát triển, quy định thống nhất theo Chiến lược cải cách hệ thống thuế và các nghị quyết của Đảng đã ban hành là một thách thức lớn, chúng tôi đã nghiên cứu hết sức chặt chẽ, đánh giá tác động của từng vấn đề liên quan đến chính sách thuế GTGT và bao quát được các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Về mức doanh thu hàng hóa dịch vụ hộ gia đình, cá nhân không chịu thuế GTGT, tại khoản 25, Điều 5 Dự thảo quy định giao Chính phủ quy định. Xây dựng Luật thuế phải đảm bảo làm sao phù hợp với xu thế của thế giới và thuế thật sự là một công cụ để bảo vệ nền kinh tế và phải thích ứng với quá trình lãnh đạo, điều hành và quản lý nền kinh tế, đặc biệt là kinh tế vĩ mô. Tôi cho rằng việc phân cấp cho Chính phủ là một việc hết sức quan trọng, đảm bảo sự linh hoạt và hiệu quả trong quá trình điều hành. Trước khi có tham mưu cho Chính phủ, Bộ Tài chính phải đánh giá một cách toàn diện, từ chỉ số CPI đến các loại hàng hóa, đến vấn đề tăng lương, đến vấn đề mất giá của đồng tiền, đến vấn đề tác động của tỷ giá,... lúc đấy mới đưa ra được con số.

Việc áp thuế GTGT 5% đối với mặt hàng phân bón sẽ tác động đến doanh nghiệp qua việc hoàn thuế, sẽ tạo nguồn lực cho doanh nghiệp đổi mới công nghệ, hạ giá thành sản phẩm và phát triển một cách bền vững. Vấn đề này Bộ Tài chính sẽ xin ý kiến của Quốc hội cũng như đại biểu Quốc hội một lần nữa và chúng tôi sẽ tiếp thu vào cuối kỳ. Bộ Tài chính tiếp thu và tiếp tục lắng nghe ý kiến của Đại biểu và đánh giá lại tác động của từng gói chính sách và những vấn đề đang còn tranh luận để đến kỳ họp sau sẽ thống nhất ban hành Luật Thuế GTGT sửa đổi”.

Đại biểu Phạm Văn Hoà (Đoàn Đồng Tháp):

Về đối tượng chịu thuế GTGT, theo dự thảo Luật gồm 26 mục là rất cụ thể và rất dễ thực hiện. Tuy nhiên, dự thảo Luật bổ sung quy định một số trường hợp hàng hóa nhập khẩu không phải chịu thuế, đề nghị cân nhắc vấn đề này, vì hiện nay theo báo cáo, tại cửa khẩu hằng ngày có từ 4-5 triệu đơn hàng qua biên giới nước ta được miễn thuế do giá trị của mỗi hàng hóa có giá trị nhỏ, nếu tính thuế những gói hàng này không thu được nhiều ngân sách nhưng phải tốn nhân sự quản lý thu, chậm trễ thời gian.

Thực tế, hiện nay nhiều nước trên thế giới đã bỏ quy định miễn thuế hàng hóa nhập khẩu đối với hàng hoá có giá trị nhỏ. Để tạo bình đẳng hàng hóa xuất khẩu trong nước với hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài về có giá trị nhỏ, tôi đề nghị Ban soạn thảo có sự cân nhắc để làm sao cho phù hợp thực tế và những đối tượng chịu thuế chấp nhận được.

Về định hướng tăng mức thuế suất thuế GTGT phổ thông 10%, tôi đồng tình theo dự thảo, vì so với các nước trong khu vực và thế giới, mức thuế suất 10% vẫn còn thấp, đơn cử như mức bình quân ở châu Á là 12%, châu Mỹ La tinh 14%, EU 22%, bình quân toàn cầu 15%.

Đại biểu Phạm Đức Ấn (Đoàn Hà Nội):

Tại điểm h khoản 9 Điều 5 dự thảo Luật quy định đối tượng không chịu thuế GTGT, trong đó có bán tài sản đảm bảo khoản nợ của tổ chức tín dụng nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ do Chính phủ thành lập có chức năng mua bán nợ xấu của tổ chức tín dụng Việt Nam. Quy định này là đúng nhưng chúng tôi mong muốn xem xét mở rộng ra là bán tài sản đảm bảo của các tổ chức tín dụng. Bởi vì, khi đã phải bán tài sản đảm bảo có nghĩa là khách hàng vay đã rất khó khăn, trong trường hợp có thuế GTGT nữa có nghĩa là thêm gánh nặng nợ cho họ. Trong trường hợp miễn thuế GTGT, có khả năng họ giành được một phần giá trị tài sản còn lại để có phục vụ cho đời sống hoặc sản xuất kinh doanh trở lại, việc này tôi nghĩ là cần thiết. Kể cả trong trường hợp tổ chức tín dụng thu hồi được nhiều nợ thông qua việc miễn thuế thì cũng có điều kiện để giảm lãi suất cho vay hoặc có thể bị đánh thuế TNDN trong phần lợi nhuận. Vì vậy, thực tế điều này cũng không quá ảnh hưởng đối với việc thu thuế, nên chúng tôi đề nghị không áp thuế đối với tài sản đảm bảo các khoản nợ tổ chức tín dụng.

Đối với vấn đề hoàn thuế GTGT cho các dự án đầu tư nước ngoài, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung thêm thông tin về vấn đề hoàn thuế cho các dự án đầu tư nước ngoài để có cơ chế quản lý, kiểm soát chặt chẽ đối với đối tượng này, tránh có lợi dụng nâng khống giá trị tài sản nhập khẩu, nhất là máy móc thiết bị đã qua sử dụng.

Đại biểu Trần Thị Thu Hằng (Đoàn Đắk Nông):

Đối với ngưỡng doanh thu không chịu thuế theo khoản 25 Điều 5 của dự thảo quy định mức doanh thu hằng năm dưới mức do Chính phủ quy định. Theo quy định của Luật thuế GTGT hiện hành, hàng hóa, dịch vụ của hộ, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu hằng năm từ 100 triệu đồng trở xuống thuộc đối tượng không chịu thuế. Dự thảo luật lần này đã quy định mức doanh thu hằng năm dưới mức do Chính phủ quy định. Tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu quy định rõ mức doanh thu tối thiểu hằng năm là bao nhiêu và giao cho Chính phủ quy định từ mức tối thiểu đó trở lên. Trong đó, lưu ý việc điều chỉnh mức doanh thu hàng hóa, dịch vụ của cá nhân, hộ kinh doanh phải phù hợp với mức biến động của giá cả và tình hình sản xuất kinh doanh.

Đối với vấn đề thuế suất tại Điều 9 của Dự thảo, thuế suất thuế GTGT đối với sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 9 của dự thảo Luật, các mặt hàng này chịu thuế suất 5%. Tuy nhiên, để xác định được là chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường là rất khó, vì trong luật không quy định cũng không có định nghĩa đối với hai hình thức này, ngoài ra một số người nộp thuế cũng có thể lợi dụng phần chưa quy định rõ của nội dung này để lách luật nhằm tránh thuế GTGT.

Vì vậy, cần quy định các sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường ở khâu kinh doanh, thương mại để làm cơ sở áp dụng. Bên cạnh đó, hiện nay một số địa phương có rất nhiều đơn vị kinh doanh mặt hàng nông sản như tiêu, ca cao và chỉ cần sấy khô, phơi khô là có thể đưa vào sử dụng ngay. Do đó, cần nghiên cứu quy định mức thuế suất thuế GTGT đối với các mặt hàng này cho phù hợp.

Hoài Anh (ghi)