Rao bán “con cưng”, các ngân hàng toan tính gì?
(HQ Online) - VPBank bán 49% cổ phần công ty tài chính FE Credit cho đối tác Nhật Bản, thu về 1,37 tỷ USD. Nhiều thương vụ khác cũng đang được các ngân hàng tiến hành và giao dịch. Điều này cho thấy, các ngân hàng đang thu về nhiều hơn là mất đi với mỗi thương vụ rao bán công ty con.
Hai nhóm cổ phiếu sinh lời nhiều nhất trong tháng 4 | |
Tín dụng tăng, lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh | |
Quay đầu giảm, giá vàng còn cơ hội tăng? |
Nhiều ngân hàng lên kế hoạch bán cổ phần công ty tài chính. |
Thương vụ tỷ đô
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, Việt Nam hiện có 16 công ty tài chính được cấp phép và đang hoạt động. Trong đó, 6 công ty tài chính là thành viên của ngân hàng thương mại, bao gồm: Công ty Tài chính TNHH MTV Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (FE Credit) của VPBank; Công ty Tài chính TNHH HD Saison của HDBank; Công ty Tài chính TNHH MTV Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB Finance); Công ty Tài chính TNHH MB Shinsei (Mcredit) của MB; Công ty Tài chính TNHH MTV Bưu điện (PTF) của SeABank; Công ty Tài chính TNHH MTV Cộng đồng (FCCOM) của MSB.
Mới đây nhất, thương vụ VPBank bán 49% vốn điều lệ Tập đoàn Tài chính Sumitomo Mitsui (SMFG, Tập đoàn SMBC) đã gây xôn xao giới tài chính bởi số tiền thu về lên tới 1,37 tỷ USD. Đây được xem là thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) lớn nhất trong lĩnh vực ngân hàng tại Việt Nam.
Thực tế, trong vài năm trở lại đây, nhiều ngân hàng cũng đã thông báo kế hoạch và dự định bán bớt cổ phần tại các công ty con.
Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2021 của MSB mới đây, trả lời về kế hoạch bán vốn tại FCCOM, ông Nguyễn Hoàng Linh, Tổng giám đốc MSB cho hay, năm 2020 đã ký kết bán 50% cổ phần cho Hyundai Card. Nhưng đến cuối năm 2020, đối tác này đã thay đổi chiến lược kinh doanh nên đã rút khỏi thương vụ và đền bù một khoản tiền cho MSB. Hiện MSB đang làm việc với một đối tác nước ngoài khác, cũng đã gần như kết thúc quá trình đàm phán, định giá.
Tương tự, cũng từ năm 2020, SHB đã đưa ra thông tin về kế hoạch bán vốn tại SHB Finance. Lãnh đạo ngân hàng này cho biết, SHB đã lựa chọn được một số đối tác lớn và đang đàm phán để thoái vốn tại SHB Finance, dự kiến hoàn thành trong năm 2021.
Trước đó, HDBank và MB cũng đã bán 49% vốn cho đối tác Nhật Bản (Credit Saison và Shinsei Bank). Trong khi đó, Techcombank chuyển nhượng 100% vốn của công ty tài chính Techcom Finance cho Công ty Lotte Card (Hàn Quốc).
Giá trị thu về lớn hơn phần lợi nhuận đóng góp
Có thể thấy, tiềm năng của tài chính tiêu dùng tại Việt Nam đã giúp các ngân hàng luôn “đắt khách” trong các thương vụ mua bán công ty tài chính thuộc sở hữu. Đặc biệt, các đối tác nước ngoài từ Nhật Bản, Hàn Quốc luôn dành nhiều sự quan tâm hơn cả và minh chứng là đã có nhiều thỏa thuận được ký kết trong thời gian qua.
Theo đánh giá của các chuyên gia, những năm gần đây khả năng sinh lời của các công ty tài chính tiêu dùng khá tốt. Năm 2019 là 15-25%, năm 2020, dù ảnh hưởng dịch bệnh, lợi nhuận của các công ty tài chính tiêu dùng sụt giảm, song vẫn ở mức khá cao.
Chẳng hạn, với VPBank, trong giai đoạn 2016-2019, FE Credit thường đóng góp 45-50% trong tổng lợi nhuận hợp nhất của VPBank. Tính đến 31/12/2020, tổng dư nợ tín dụng của FE Credit là 66.000 tỷ đồng. Nhưng trong năm 2020, lãi trước thuế của FE Credit đạt hơn 3.700 tỷ đồng, giảm 17% so với năm trước. Tuy nhiên, công ty tài chính này vẫn đóng góp khoảng 28% vào lợi nhuận trước thuế hợp nhất của VPBank. Vì thế, FE Credit được định giá 2,8 tỷ USD.
Theo ông Nguyễn Đức Vinh, Tổng giám đốc VPBank, việc bán cổ phần tại FE Credit không phải là VPBank bỏ đi “con gà đẻ trứng vàng” mà sẽ đem lại giá trị lớn hơn thông qua nguồn vốn, giá trị hợp tác để mở rộng kinh doanh, tìm cơ hội phát triển trong những lĩnh vực mới. Nhưng khả năng năm 2021 hoặc 1-2 năm đầu sau khi bán, lợi nhuận thu từ FE Credit có thể giảm một chút hoặc không tăng, nhưng FE Credit sẽ tiếp tục là mảng kinh doanh quan trọng của ngân hàng.
Tương tự, với MSB, lãnh đạo ngân hàng này cũng kỳ vọng việc thoái vốn khỏi FCCOM sẽ mang lại khoản lợi nhuận tương đối lớn cho ngân hàng. Còn SHB kỳ vọng việc chọn đối tác trên tinh thần mang lại lợi ích cho SHB, cổ đông. Trong đó, ưu tiên giá tốt nhưng vẫn phải lựa chọn nhà đầu tư có cùng chiến lược, đồng hành, hỗ trợ và bán chéo sản phẩm cho nhau để thúc đẩy phát triển trong ngắn hạn và chiến lược dài hạn.
Nói thêm về vấn đề này, nhiều chuyên gia cho rằng, dù dư địa sinh lời lớn nhưng các ngân hàng vẫn thoái bớt vốn, việc này là nhằm tăng sức mạnh về tài chính và mở rộng quy mô. Hơn nữa, các ngân hàng thường chỉ bán 49% cổ phần, nghĩa là vẫn nắm phần lớn quyền điều hành và kiểm soát hoạt động của công ty tài chính.