12 năm trái phiếu Chính phủ: Công cụ tái cơ cấu nợ công an toàn, bền vững
Thị trường TPCP đã trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho NSNN. Ảnh: Internet |
Lãi suất huy động giảm, kỳ hạn phát hành tăng
Ngày 24/9/2009, Thị trường trái phiếu Chính phủ (TPCP) chuyên biệt chính thức khai trương và đi vào hoạt động tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX).
Sau 12 năm hoạt động và phát triển, thị trường cơ bản đã đáp ứng được các mục tiêu của Lộ trình phát triển thị trường trái phiếu giai đoạn 2017 - 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được ban hành kèm theo Quyết định 1191/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã đặt ra cho thị trường trái phiếu Việt Nam mục tiêu là phát triển thị trường trái phiếu ổn định, mở rộng cơ sở nhà đầu tư, tăng quy mô và chất lượng hoạt động, đa dạng hóa các sản phẩm, đảm bảo thị trường hoạt động công khai, minh bạch và hiệu quả, từng bước tiếp cận với các chuẩn mực và thông lệ quốc tế.
Thị trường TPCP đã trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho NSNN, gắn công tác phát hành TPCP với tái cơ cấu nợ Chính phủ thông qua việc tập trung phát hành các kỳ hạn dài và đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư. Trong vòng 12 năm, hơn 2,47 triệu tỷ đồng vốn đã được huy động cho ngân sách nhà nước để phục vụ nhu cầu đầu tư phát triển kinh tế đất nước.
Về phương thức phát hành, Kho bạc Nhà nước tập trung phát hành theo phương thức đấu thầu để tăng tính cạnh tranh và công khai minh bạch trong tổ chức phát hành trái phiếu và sắp tới đây, phương thức đấu thầu đa giá sẽ được triển khai chính thức nhằm tạo thêm tính linh hoạt trong việc xác định kết quả đấu thầu.
Đặc biệt, công tác phát hành TPCP đã khẳng định được vai trò là công cụ tái cơ cấu nợ công, giúp nợ công giảm tỷ trọng vay nước ngoài từ 73,6% năm 2010 xuống mức 63,4% năm 2015 và 34,8% năm 2021.
Lãi suất bình quân huy động giảm từ khoảng 10% năm 2009 xuống khoảng 2% năm 2021, kỳ hạn phát hành bình quân kéo dài từ 2-3 năm năm 2009 lên 12,2 năm năm 2021, qua đó góp phần tái cơ cấu nợ công theo hướng an toàn, bền vững và tái cơ cấu giảm các đỉnh nợ rơi vào một số năm trở nên đồng đều hơn.
Nâng cao khả năng huy động vốn cho ngân sách nhà nước
Về đa dạng hóa sản phẩm và kỳ hạn phát hành, trên thị trường sơ cấp, ngoài sản phẩm cơ bản là trái phiếu trả lãi định kỳ (standard/long/short coupon) còn có các sản phẩm trái phiếu không trả lãi định kỳ.
Việc đa dạng hóa các kỳ hạn phát hành từ 3 tháng đến 3 năm, 5 năm, 7 năm, 10 năm, 15 năm, 20 năm và 30 năm đã góp phần nâng cao khả năng huy động vốn cho ngân sách nhà nước, tái cơ cấu danh mục TPCP theo hướng bền vững, và hình thành đường cong lãi suất chuẩn trên thị trường trái phiếu.
Trên thị trường thứ cấp, ngoài hai sản phẩm cơ bản là Outright và Repos, trước xu thế phát triển mạnh của giao dịch Repos, vào cuối năm 2018, đã có thêm 2 sản phẩm Repos gồm Vay trái phiếu, Bán kết hợp mua lại được giới thiệu ra thị trường.
Sản phẩm phái sinh hợp đồng tương lai (HĐTL) TPCP 5 năm bắt đầu hoạt động từ tháng 7/2019 và mới đây là HĐTL TPCP 10 năm ra mắt vào tháng 6/2021 đã bổ sung thêm công cụ phòng vệ rủi ro cho nhà đầu tư.
Tháng 7 năm 2021, sản phẩm mua lại có kỳ hạn TPCP từ nguồn NSNN tạm thời nhàn rỗi của Kho bạc Nhà nước đã được triển khai chính thức, tạo thêm một kênh mới, giúp các chủ sở hữu có thể bán lại TPCP cho KBNN, lần đầu tiên mở ra cơ chế cho phép KBNN trở thành nhà đầu tư mua lại trái phiếu Chính phủ trên thị trường thứ cấp do chính tổ chức này phát hành.
Về cơ sở, nhà đầu tư trên thị trường TPCP đã được cải thiện theo hướng giảm tỷ lệ nắm giữ của các ngân hàng thương mại, tăng tỷ lệ nắm giữ của các tổ chức bảo hiểm và các tổ chức khác.
Về hệ thống chỉ báo thị trường, HNX đã ra mắt đường cong lãi suất vào tháng 3/2013 và bộ chỉ số trái phiếu với nhiều kỳ hạn khác nhau vào tháng 1/2015. Đến nay, 2 hệ thống chỉ báo này đều phát huy vai trò tích cực trong việc định lãi suất tham chiếu và định giá trái phiếu, giúp cho nhà đầu tư và thành viên thị trường thuận lợi hơn trong việc giao dịch.
Bên cạnh đó, tính đến hiện tại, hạ tầng hệ thống công nghệ thông tin phục vụ công tác tổ chức vận hành thị trường TPCP đã hoàn thiện, điện tử hóa toàn bộ các nghiệp vụ trên nhiều nền tảng: wan, internet, giúp cho thành viên thị trường, nhà đầu tư tham gia giao dịch an toàn, ổn định, thông suốt, đồng thời cũng giúp cho cơ quan quản lý theo dõi, giám sát và điều hành thị trường hiệu quả.
Trên thị trường sơ cấp, các kỹ thuật phát hành như phát hành bổ sung, hoán đổi TPCP đã được áp dụng nhằm giảm số lượng mã trái phiếu niêm yết, tăng quy mô của một mã trái phiếu, tăng thanh khoản của thị trường, góp phần thiết lập đường cong lãi suất chuẩn cho các sản phẩm tài chính từ ngắn hạn đến dài hạn.
Trên thị trường thứ cấp, thông qua cải tiến mô hình tổ chức thị trường và hệ thống giao dịch phù hợp với tính chất giao dịch thỏa thuận, đã bảo đảm chế độ báo cáo kịp thời, chính xác để xây dựng đường cong lãi suất chuẩn.
Trong thời gian tới, các nhà tạo lập thị trường sẽ được quy định thực hiện nghĩa vụ chào giá hai chiều nhằm tạo thanh khoản, tăng cường trách nhiệm của thành viên thị trường thứ cấp.
HNX đã nỗ lực trong công tác đầu tư, nâng cấp Hệ thống giao dịch theo hướng bám sát nhu cầu và hỗ trợ tốt cho các hoạt động đa dạng của thị trường trên một nền tảng công nghệ hiện đại. HNX đã lần lượt cho ra mắt Hệ thống đấu thầu trái phiếu điện tử trực tuyến (E.ABS), hệ thống giao dịch trực tuyến TPCP (E-BTS) trên nền Internet.
Tin liên quan
Infographics: Toàn cảnh bức tranh ngân sách nhà nước quý đầu năm 2024
08:56 | 15/04/2024 Tài chính
Hoàn thiện khung pháp lý, đảm bảo dễ tiếp cận trái phiếu xanh
07:20 | 12/04/2024 Tài chính
Tháo gỡ điểm nghẽn để phát triển thị trường trái phiếu xanh
07:15 | 12/04/2024 Tài chính
Hoàn thiện chính sách thuế giá trị gia tăng, thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng kinh tế
16:28 | 19/04/2024 Nghiên cứu - Trao đổi
Nhiều công ty chứng khoán “bùng nổ” lợi nhuận trong quý 1/2024
14:12 | 19/04/2024 Chứng khoán
Nỗ lực nâng hạng thị trường chứng khoán
09:33 | 19/04/2024 Tài chính
“Công ty chứng khoán cần nâng cao năng lực về vốn, quản trị rủi ro để thực hiện giao dịch không ký quỹ”
11:11 | 18/04/2024 Chứng khoán
Bộ Tài chính lấy ý kiến hoàn thiện chính sách thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất
23:05 | 17/04/2024 Tài chính
Bộ Tài chính tiếp tục nằm trong Top đầu bảng xếp hạng PAR Index
20:17 | 17/04/2024 Tài chính
Hội Tư vấn Thuế đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì
15:55 | 17/04/2024 Thuế - Kho bạc
Lấy ý kiến về dự thảo Nghị định quy định việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công
20:37 | 16/04/2024 Tài chính
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Nâng hạng thị trường chứng khoán sẽ thu hút thêm hàng chục tỷ USD
14:06 | 16/04/2024 Chứng khoán
Tuân thủ nguyên tắc quản trị công ty, quản lý rủi ro hiệu quả
08:42 | 16/04/2024 Chứng khoán
Thực hiện chính sách tài khoá chưa từng có hỗ trợ tích cực cho người dân, doanh nghiệp
07:34 | 16/04/2024 Tài chính
Bảo đảm tiết kiệm, chống thất thoát trong thực hiện giải ngân vốn đầu tư công
07:25 | 16/04/2024 Tài chính
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Năm 2024, MB dự kiến đạt 30 triệu khách hàng, tổng tài sản vượt 1 triệu tỷ đồng
Các đại siêu thị hàng đầu tại Mỹ La tinh “săn” hàng Việt Nam
Hoàn thiện chính sách thuế giá trị gia tăng, thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng kinh tế
Đấu thầu vàng để tăng cung, nhưng vẫn cần cho phép nhập khẩu
Hải quan Quảng Ninh xử lý 71 vụ vi phạm về dược phẩm, mỹ phẩm
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics